Open Monumentendag komt eraan: deze locaties wil je bezoeken

Stadhuis van Harlingen

Het gerestaureerde Harlinger stadhuis is een van de pronkjuwelen van de stad. De dubbele deur helpt je over de drempel naar het verleden, want op een paar moderniseringen na is het gebouw uit 1732 nog grotendeels origineel. Indrukwekkende plafonds, authentieke schilderingen, kroonluchters en ornamenten springen in het oog. Kom het zelf bekijken op 14 september tussen 11.00 en 16.00 uur, en breng daarna vooral ook een bezoek aan de andere monumenten die Harlingen rijk is.

Mouterij van Franeker

In Franeker werd in 1578 een mouterij gevestigd, waar van granen mout werd gemaakt. Elke stad had in deze periode wel één of meerdere van zulke gebouwen, maar de mouterij aan de Zilverstraat in Franeker is een van de weinige overgebleven mouterijen. Bijzonder is dat het gebouw zowel een bedrijfsmatige als een kerkelijke functie heeft gehad: in de 17de eeuw was het gebouw in het bezit van doopsgezinde ondernemers die er een zogeheten schuilkerk in stichtten. In 2019 heeft Stichting De Mouterij het gebouw laten restaureren; het heeft nu een culturele bestemming. Het gebouw is te bezichtigen op 14 september tussen 10.00 en 17.00 uur.

Dekema State

Net als veel andere Friese States – en Groninger borgen – is ook de Dekema State in Jelsum gegroeid uit een eenvoudige rechthoekig verdedigbaar steenhuis: een stins. Dit statige gebouw was vroeger een adellijke woning, die tot 1996 bewoond is gebleven. De naam 'Dekema' is afkomstig uit de 16de eeuw toen een familie met deze naam de state bewoonde. Zowel aan de binnen- als buitenkant van de stins zijn veel symbolische en authentieke details te vinden, die doen herinneren aan het rijke verleden van het gebouw. Je kunt de Dekema State op zaterdag 14 en zondag 15 september bezoeken tussen 13.00 en 17.00 uur.

De hangende keukens van Appingedam

Altijd al eens ín zo'n befaamde hangende keuken willen kijken? Dan hebben we goed nieuws voor je: het pand aan de Solwerderstraat 12 in Appingedam is te bezoeken op Open Monumentendag. Het is gebouwd in de middeleeuwen als een gecombineerd woonhuis en pakhuis. De achterzijde ligt aan het Damsterdiep en heeft dus – naast vele andere authentieke details – een hangende keuken. Je kunt het pand bezichtigen op zaterdag en zondag tussen 10.00 en 16.00 uur. Naast dit huis openen in historisch Appingedam nog veel meer monumentale gebouwen hun deuren.

Kapiteinshuis

In Oude Pekela staat een authentiek kapiteinshuis, compleet met balkenplafonds, bedstedes, porseleinkasten en ornamenten. Het huis is gebouwd in 1799 in opdracht van kapitein Kornelis Jans Boon en zijn vrouw Jantje Roelofs Koop. In 1988 werd het pand gedeeltelijk ingericht als museum, want het voorhuis werd toen nog bewoond. In 2006 is het gebouw gerenoveerd en ingericht met een collectie die grotendeels bestaat uit stukken die door Pekelder zeevaarders werden meegenomen uit verre oorden. Het huis is te bezoeken op 14 en 15 september tussen 13.30 en 16.30 uur.

Herberg de Gouden Leeuw

De oorspronkelijke taveerne De Gouden Leeuw aan de Langestraat in Noordhorn dateert al uit 1622. Het was een pleisterplaats voor reizigers van Groningen naar Leeuwarden en vice versa. Het voorhuis, mét authentieke gelagkamer, stamt uit de 18de eeuw. Door de uitbreiding van het voorhuis met een bovenzaal werd de Gouden Leeuw in de 19de eeuw een bekend centrum voor samenkomsten, vergaderingen, toneeluitvoeringen en dansavonden. In het hele pand zijn nog authentieke details te vinden, zoals bedstedes, oude schouwen en originele tegelvloeren. Je kunt er terecht op zaterdag 14 september tussen 10.00 en 17.00 uur. Er lopen dan mensen rond in klederdracht en er worden leuke activiteiten georganiseerd, zoals koetsritten door Noordhorn.

G.A. van Swieten Tuinbouwschool

De Maatschappij van Weldadigheid stichtte in 1884 de Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouwschool. Deze tuinbouwschool werd gehuisvest in een pand aan een laan die, naar de schenker, de Majoor van Swietenlaan werd genoemd. Na beëindiging van de rijksfinanciering in 1902 voor dit deel van het landbouwonderwijs kreeg het gebouw nieuwe bestemmingen, maar het is sinds kort weer in bezit van de Maatschappij van Weldadigheid. Het zal restauraties ondergaan en nieuwe invulling krijgen als hotel. Nu wordt de voormalige school, voor aanvang van de restauratiewerkzaamheden, eenmalig opengesteld voor het publiek op zondag 15 september tussen 10.00 en 16.00 uur.

Bekijk ook

Terug in de tijd in Frederiksoord: hoe ontstonden de Koloniën van Weldadigheid? | Noorderland

De redactie van Noorderland neemt je mee naar Museum de Proefkolonie in het Drentse Frederiksoord, waar het verhaal van de Koloniën van Weldadigheid wordt verteld. 

Havezathe Huize Echten

Het is niet zeker hoe lang Havezathe Huize Echten al het Drentse dorp Echten siert, maar waarschijnlijk dateren de oudste delen van dit huis uit de 15de eeuw. Het statige landhuis, waarin vroeger voorname families hebben gewoond, heeft in de afgelopen 600 jaar al veel verbouwingen meegemaakt. Maar je vindt er nog veel eeuwenoude elementen terug: zo dateert de gracht uit 1700. De Havezathe wordt alleen opengesteld op Open Monumentendag, dus dit is je kans om er een kijkje te nemen. Op 14 september tussen 10.00 en 16.30 uur is het gebouw open en worden er doorlopend rondleidingen gegeven.

Woonboerderij in Ansen

In het Drentse dorpje Ansen kun je een typisch Drentse boerderij uit 1842 bezoeken, compleet met luiken voor de ramen en een rieten dak. De indeling van het woonhuis is nog bijna ongewijzigd, waarbij het interieur in de voorkamer in oorspronkelijke staat bewaard is gebleven. Je vindt er bijvoorbeeld originele balkenplafonds, plankenvloeren en plavuizen, maar ook bedstedes, paneeldeuren en een betegelde schouw. Je stapt dus echt even terug in het Drenthe van vroeger. Je vindt de boerderij aan de Dwingelerweg in Ansen en is op zaterdag 14 september te bezichtigen tussen 10.00 en 17.00 uur.

En nog veel meer!

Op de website van Open Monumentendag kun je een overzicht vinden van alle deelnemende monumenten, compleet met alle adressen, openingstijden en activiteiten. Tal van musea in monumentale panden openen in het weekend van 14 en 15 september gratis hun deuren, maar ook stadhuizen, borgen, kerken, molens, pastorieën, synagoges en voormalige weeshuizen zijn toegankelijk. Daarnaast is er in de hoofdsteden Leeuwarden, Assen en Groningen ontzettend veel te zien. Voor de liefhebber vinden er ook speciale activiteiten plaats, zoals orgelconcerten, rondvaarten en fietstochten.