De stoetboom: ken jij dit eeuwenoud gebruik nog?

Van een poppeslok in Friesland tot slapende baby’s in een Gronings lutjepotje: Noorderland reist terug in de tijd en somt een aantal typische kindertradities en -gebruiken van vroeger op. Vandaag in de spotlights: de stoetboom.

De Stoetboom

De eerste schooldag: voor veel kinderen is dat een spannend moment. Om de zenuwen weg te nemen, werd vroeger een zogenoemde stoetboom aan de kleintjes uitgereikt, een tak waaraan lintjes, strikjes en broodjes (“stoet”) – met name witte bolletjes en krentenbollen – hingen.

Deze traditie ontstond waarschijnlijk in de (late) 19de eeuw en vond in Nederland vooral in de Groningse streek Fivelingo plaats. Ook zijn er enkele noteringen van de stoetboom bekend in Ostfriesland (Duitsland) en het Friese dorp Twijzelerheide. Daar werd het een koekebeam genoemd.

Eerste schooldag

Het verhaal achter de stoetboom is dat deze op de schoolzolder boven het lokaal van de meester of juf groeide. Bij een storm braken echter enkele takken van de boom af, waarna leerlingen van de hoogste klas op de zolder “stampten” om de takken op de grond te laten vallen. Deze takken werden op de eerste schooldag van het jaar aan de leerlingen gegeven die voor het eerst naar de lagere school gingen. Zij mochten vervolgens iedere dag iets lekkers van de boom plukken, zodat ze school met iets leuks zouden associëren.

Tegenwoordig wordt de stoetboom op enkele plekken nog uitgereikt door de ouders of de oudere kinderen van de school. Vaak worden er ook nog andere dingen aan de boom gehangen, zoals snoep of fruit. Het gebruik werd in 2017 opgenomen in de Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland.

Bekijk ook

Op pad met de zeehondenwachter: 'We krijgen soms tientallen meldingen per dag' | Noorderland

'Sommigen vinden het zielig als we een pup laten liggen, maar het is de natuur.' 

Meer lezen

Verder lezen? Andere gebruiken en tradities verschenen in de nieuwe Kidsspecial van Noorderland. Deze speciale editie is nu te koop via onze webshop en ligt tot 25 juni 2024 in winkels in heel Nederland. Voor deze editie spraken we met TikTok Tammo, proeven we Groningse limonade en sommen we de leukste routes en uittips voor de (klein)kinderen op. Haal dit nummer snel in huis!