Akkervarkens: duurzaam de bodem omwoelen

Wroeten in de aarde, een modderbad nemen en dan weer lui over elkaar heen liggen: deze Drentse varkens hebben een leven zoals dat bedoeld is. Als kleine landbouwmachientjes gaan ze aan de slag voor gemeentes en bedrijven in de regio. En dat levert een nieuw soort varkenshouderij op: het “akkervarken” is veel meer dan een karbonade.

De betiteling “varken” geldt niet als een compliment, schreef Midas Dekkers in een van zijn beestenverhalen. ‘En dat alles omdat een varken zo graag in de vuiligheid wroet.’ Sterker nog, woelen is hun eerste levensbehoefte, aldus Claudia van der Laan. ‘Als ze nog maar net geboren zijn, doen ze dat al. Vanaf moment één.’
En van die eigenschap kunnen wij mensen dan weer handig gebruikmaken. Want waarom zou je varkens alleen voor de ham of rollade fokken? Je kunt ze ondertussen net zo goed aan het werk zetten. In dat gat is Willem Hempen gesprongen, met hulp van zijn goede vriendin en inmiddels collega Claudia. Hun “akkervarkens” leiden het grootste deel van hun leven niet op het eigen erf, maar verspreid over dat van verschillende opdrachtgevers. En daar profiteren niet alleen de varkens van – die zo kunnen doen wat ze het liefste doen – maar ook de bodems die ze bewerken.

Net niet wild
De liefde voor het varken ontvlamde bij Claudia en Willem door hun twee Kunekunes, een Nieuw-Zeelands ras dat ze voor de hobby hadden. Het leek hen ontzettend leuk om er professioneel mee verder te gaan, vertelt Claudia. Vijf jaar geleden begonnen ze een boerderij met twee grote schuren. ‘We zagen er niks in om die vol te doen met varkens. We wilden recht doen aan hun behoeftes. Ze zijn natuurlijk niet helemaal vrij, het zijn geen wilde zwijnen. Maar daar wilden we wel zo dicht mogelijk bij in de buurt komen.’
Die ambitie resulteerde in een varkenshouderij zoals er maar weinig van zijn in Nederland. Op het boerenerf in Valthermond lopen zo’n tien dekzeugen met biggen rond, maar het gros van de dieren – zo’n 200 – is elders te vinden. ’s Zomers op 15 tot 20 locaties van allerlei opdrachtgevers, waaronder gemeentes als Emmen en Westerwolde. Het initiatief daartoe kwam van Claudia en Willem. ‘We hebben ze gewoon aangeschreven en daar werd gelukkig positief op gereageerd. Het eerste jaar was het wel spannend, want wij wisten ook nog niet precies wat de varkens zouden doen.’

Verder lezen over de akkervarkens? Dit verhaal verscheen in Noorderland 2021-2. Deze editie is nu te koop in de winkel en onze webshop.