Kunstenares Marte Röling groeide op in Amsterdam en volgde daar lessen tekenen en schilderen aan de Rijksacademie. Ze staat bekend om haar levendige en kleurrijke schilderijen en sculpturen die veelvuldig te zien zijn in binnen- en buitenland. In de jaren 60 groeide ze zelfs uit tot een boegbeeld van vrijheid en emancipatie. Röling was getrouwd met de kunstenaar en psycholoog Henk Jurriaans; een relatie waarin ook drie andere partners kwamen: de zussen Alissa en Adriënne Morriën en kunstenares Wanda Werner. Sinds het overlijden van Henk wonen de vier vrouwen samen in een monumentale boerderij in het Groningse dorp Uithuizen.
Na het overlijden van Henk in 2005 heb je prachtige portretten van hem gemaakt, wel meer dan 50. Wat zeggen die over jouw eigen karakter?
‘Daar heb ik geen idee van. Ik probeerde Henk zo goed mogelijk neer te zetten, ik kan dat zelf niet zien. Ik werkte soms aan meerdere portretten tegelijk in mijn atelier. Ik begon te werken aan de hand van foto’s; als een soort stilleven om mee te beginnen. Als ik dat had, begon ik uit mijn geheugen en emoties te tappen.’
Adrienne: ‘Je wilde maar portretten maken van hem.’
Marte: ‘Ja, dat klopt, als een bezetene. Ik wilde hem als het ware aan zijn oren weer het leven intrekken. Het vulde in ieder geval een klein beetje de leegte, het was zo leeg toen-ie weg was. Hij was zo aanwezig, zo kleurrijk, vol leven. Die grote portretten brachten hem weer een beetje terug. Het is behoorlijk lang geleden, 2005, wat idioot is, omdat het nog zo vers is. Ik heb nog een paar onaffe portretten in mijn atelier staan; in 2010 heb ik de laatste gemaakt. Ze komen ook niet meer af, dat gaat niet meer. Misschien schilder ik er nog ’s overheen. Ik wilde ze eigenlijk niet tentoonstellen. Maar er kwam een vriend van ons die te maken had met museum De Fundatie in Zwolle en die heeft het aan het rollen gebracht. Ik vond dat leuk; een eerbetoon aan Henk. We vonden het enig toen de expositie daar hing. Nu de sterfelijkheid mij om de oren zwiept denk ik...’
Nou, nou. Wat is dat voor uitspraak?
‘Oké, ik neem het terug.’ Ze lacht hartelijk. ‘Wat het is. Nu ik 84 ben, wat me op zich niet veel zegt hoor, ik voel me een jong mens. Maar over een tijdje... tijd... ga ik dood en dan moet ik al die schilderijen achterlaten. Waar gaan ze naartoe? Dat is een punt.’
Vind je het lastig om afscheid te nemen van je werk?
‘Ja, ik vind dat wel lastig. Ik heb weleens gedacht: nee, vooral die werken van Henk. Achteraf vind ik het jammer. Het kan ook onder de mensen komen.’ Ze strijkt een lok haar uit haar gezicht. Ze is mooi en puur.
Brandt het oude vuur nog?
‘Ja, op een zacht pitje. Maar eerdaags begin ik weer. Ik denk: ik ga dat schilderen en dat lijkt me geweldig! En dan zet ik een streek op het doek en daarna heb ik het niet meer in de hand. Die streek bepaalt wat er daarna allemaal gebeurt. Dat is heel gek: het doek neemt het over als het ware. Maar nu zit ik vooral veel te lezen, ik geniet daar zo van. Mijn moeder was 96 en zat nog te schilderen. Zij was nog zo kwiek, die stapte zó in de auto naar Berlijn. Als ik zei: ik ga over een halfuur, ga je mee? Na 20 minuten: ja hoor, stond ze klaar, paspoort mee, alles. Ze was nieuwsgierig. Dat heb ik ook.’
Verder lezen
Meer lezen? Het volledige interview met Marte Röling staat in de nieuwste herfsteditie van Noorderland. Deze is nu te koop in winkels in heel Nederland en gemakkelijk online te bestellen via onze webshop. In dit nummer spreken we ook met de Drents-Groningse arts Sander de Hosson, ontdekken we een paddenstoelenparadijs in de polder en gaan we aan de slag met de lekkerste herfstrecepten. Dit – en nog veel meer! – lees je nu in de nieuwste herfsteditie.
- Rense Sinkgraven, Liesbeth Annokkee
- Tjeerd Visser