Raad de plaat: zomervogels

Dit artikel verscheen in Noorderland 2017-5

Sommige zomergasten komen helemaal uit Zuid-Afrika of Senegal gevlogen en kleuren nu ons Noorderland met hun markante verschijning of karakteristiek gekwetter. Een ode aan de zomervogels! Raad jij welke vogelsoorten hier te zien zijn?

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

De antwoorden:

1. Fitis
Als elk jaar lijkt het wel alsof de fitis een bode vooruit stuurt. Tjiftjafjes, ga eens kijken of het al voorjaar wordt. Twee weken later, in de derde week van maart, komt de fitis terug uit Afrika. Zwerft wat rond en strijkt uiteindelijk neer in insectenrijke, natte bosjes of moerassen. 

2. Boerenzwaluw
Op straathoeken en zelfs bij de supermarkt wordt eind april, begin mei de vraag gesteld “heb je de eerste zwaluw al gezien?”. Voor velen symbool dat een kil voorjaar plaats gaat maken voor intense zomerwarmte. Dat deze zomergasten soms meer dan 10.000 km hebben moeten vliegen om ons te verblijden is vaak onbekend. Van de Hollandse huisjes op de Zuid-Afrikaanse Kaap tot het Drentse Mantinge.

3. Wielewaal
“Kom mee naar buiten allemaal. Dan zoeken wij de wielewaal...”. Velen zijn Andries Hartsuiker vergeten, maar zeker de oudere generatie kent zijn schitterende wandellied uit 1936 nog wel. De wielewaal als zomergast, zeldzaam bijzonder maar in Lauwersoog of Oudemolen nog te horen. 

4. Grutto
In 2016 werd de grutto tot onze nationale vogel gekozen. Helaas zien we deze iconische weidevogel overal verdwijnen, van het Friese Heidenskip tot het Groningse Noorderhogebrug. Het “grutto-grutto” wordt elk jaar zeldzamer. Nestgelegenheid en voedsel voor de jongen zijn zo schaars geworden dat we er letterlijk alles aan moeten doen om ook onze kinderen te kunnen laten zien hoe mooi een grutto is. 

5. Koekoek
Vaak al voor het begin van de zomer heeft de koekoek het alweer gezien in Nederland. Voor de aanstaande moeders is het rondkijken naar een geschikte pleegouder. Grasmus, kleine
karekiet of rietzanger. Even spieden, een ei uit het nest verorberen en haar ei er in. 

6. Boomvalk
Wandel eens op een zwoele zomermiddag over een bloeiend heideveld. Blijf de lucht afspeuren naar geluidloze straaljagertjes. Het is feest voor de boomvalken: honderden heidelibellen verlaten het ven. Vaak worden ze al op hun eerste vlucht gegrepen en vanuit het pootje opgepeuzeld.

7. Zomertortel
Wie kent het geluid nog? Het diepe, verleidelijk koeren van zomertortels. Maar het is bijna stil geworden in Nederland; van 50.000 broedparen in de jaren 70 naar 2000 nu. Vooral de jacht betekent bijna het definitieve einde voor deze bijzondere duif.

8. Zomertaling
Een vijver is ideaal voor de wilde eend maar niet voor de zomertaling. Die kiest voor de Oosterpolder bij Noordlaren of de Deelen bij Aldeboarn. En dan ook nog bij voorkeur de kleinste plasjes, alsof hij zijn schoonheid zou willen verbergen.