Verhoal uut Grunn: het peerd van Ome Loeks

Het liedje

Het is je misschien al eens opgevallen: het grote, witte standbeeld op het Stationsplein van Groningen. Een man leunt nonchalant met zijn arm op de rug van een grazend paard. Het is Ome Loeks, Gronings voor Ome Lucas, met zijn paard. Sinds het begin van de 20ste eeuw wordt er al een laidje over de twee gezongen. En hoewel het standbeeld van het paard er gezond uitziet, is dat in het liedje wel anders. Het vertelt namelijk dat het peerd van Ome Loeks dood is.

Het liedje is kort en wordt gezongen op een wel heel bekende melodie, namelijk die van het Sinterklaasliedje Daar wordt aan de deur geklopt. Dat gaat dan ongeveer zo: "'t Peerd van Ome Loeks is dood, Loeks is dood, Loeks is dood." Volgens het versje was het beestje gisteren nog gezond en sloeg hij met zijn staart in 't rond; had hij maar eten gekregen, dan leefde hij misschien nog.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Het deuntje is vrolijk, maar het verhaal best treurig. De vraag is: is het echt gebeurd? Was er echt een Lucas uit Groningen wiens paard overleed? We zochten het voor je uit.

De echte Ome Loeks

Hoewel de echte Ome Loeks nooit is gevonden, is het wel mogelijk dat het liedje op een echt persoon is gebaseerd. Het liedje was zo bekend in Groningen – en het mysterie van Loeks' ware identiteit blijkbaar zo prangend – dat het Nieuwsblad van het Noorden in 1951 zelfs een reeks artikelen lanceerde om uit te zoeken wie de echte Ome Loeks was. Daaruit volgden verschillende namen, waarvan er twee het meest waarschijnlijk werden geacht: Loeks Broekmans en Loeks van Hemmen, beide afkomstig uit Groningen-stad.

Lucas Broekmans was in het begin van de 19de eeuw werkzaam in een stalhouderij aan het Boterdiep. Toen zijn paard plotseling overleed, zou hij goed van slag zijn geweest. Ook Lukas van Hemmen, eigenaar van een café naast een stalhouderij aan de Aweg, bezat een paard. Dat paard, een renpaard genaamd Appelon, zou naar een stalknecht getrapt hebben. De knecht dreef het paard terug met een riek, maar verwondde daarbij het dier, dat kort daarna ziek werd en stierf.

Beide verhalen zouden de inspiratie kunnen zijn geweest voor het lied 't Peerd van Ome Loeks. Het laidje zou overigens ook gewoon verzonnen kunnen zijn. Wat de oorsprong ook is, Ome Loeks is een kenmerkend stuk Gronings erfgoed.