Lifestylemagazine over Noord-Nederland

Oude Drentse legende: onheil op oudejaarsavond

Volgens een oude Drentse legende gebeurt er iets heel magisch op oudejaarsavond. Vlak voor het nieuwe jaar begint, kunnen dieren namelijk praten. Wat ze vertellen kan onheilspellend zijn, want de dieren weten precies wat er in het komende jaar zal gebeuren. Zo spraken ze ooit over het lot van een Drentse boer.

Drentse legende

Drentse legende

In Drenthe ging vroeger het verhaal dat op oudejaarsavond de dieren konden spreken. Tijdens dit magische moment, vlak voor middernacht, voorspelden de dieren de toekomst. De Drentenaren die deze legende kenden, waren huiverig. Wat als de dieren iets voorspelden dat ze liever niet wilden horen? Eén ding stond vast: wat de dieren zeiden, kwam altijd uit.

De Drentse boer

Lang, lang geleden leefde er een boer in Drenthe die op een koude oudejaarsavond werd overmand door nieuwsgierigheid. Zou het verhaal kloppen? Zouden zijn dieren echt spreken? Hij moest het weten.

Vlak voor middernacht sloop de boer zijn stal in. Stilletjes verborg hij zich in een hoekje en keek toe. Aanvankelijk gedroegen de dieren zich normaal, maar plotseling veranderde er iets in hun blik. Het paard begon te praten tegen een van de koeien. Ze bespraken hoe goed het afgelopen jaar was geweest, maar de koe benoemde dat het aankomende jaar een stuk slechter zou worden. Het paard zei bedroefd: "de boer is altijd zo goed voor me geweest, het is verdrietig dat ik hem straks moet wegbrengen".

De boer verstijfde. Wat had hij zojuist gehoord? Voordat hij de woorden kon bevatten, sloeg de klok twaalf. De dieren vielen terug in hun gewone, stille toestand. Hun voorspelling was gedaan, maar de boer besloot met alles wat hij in zich had te proberen het lot te veranderen.

De voorspelling

Het beeld liet de boer niet los: hij zag hoe zijn paard hem na zijn dood in een rouwkar naar het kerkhof zou brengen. Om dit te voorkomen besloot hij zijn trouwe paard te verkopen aan een boer die ver weg woonde, hoe zeer hij het dier ook zou missen. Het gaf hem een tijdje rust; het leek alsof hij het noodlot had afgewend.

Maar het lot gaat toch zijn gang. De buurman van de boer stierf, en diens boerderij werd verhuurd aan een nieuwe bewoner. Tot de schrik van de boer was dit dezelfde man die ooit zijn paard had gekocht. De angst greep hem zo stevig vast dat hij zijn boerderij niet meer durfde te verlaten. Bang voor een ongeluk sloot hij zich op in zijn huis.

Het noodlot vond hem echter toch. Terwijl hij op een dag hooi uit de zolder wilde scheppen, verloor de boer zijn evenwicht en viel door het zolderluik. Daar, in de vertrouwde omgeving van zijn eigen boerderij, stierf hij alsnog. Het paard van de buurman, dat ooit zijn eigen paard was geweest, bracht de boer naar zijn laatste rustplaats.

Oude volksverhalen

Hoewel dit oude volksverhaal treurig eindigt, biedt het tegelijkertijd een bijzondere inkijk in bijgeloof en cultuur. Of de dieren echt kunnen praten vlak voor de jaarwisseling valt te betwisten, maar wat we wél zeker weten is dat deze legende een mooi stukje Drents erfgoed vormt.

Cultuur
  • Beleven.org
  • Adobe Stock