Imca Marina: diva uit het noorden

Tekst: Jolanda de Kruyf | Fotografie: Jantina Scheltema

Dit interview verscheen in Noorderland 2021-5

Zangeres, schrijfster én BABS Imca Marina is in de 80, maar heeft aan levenslust nog niets ingeboet. Een bezige bij, wervelwind, een kleurrijke diva, maar wars van kapsones. Met haar roots in het noorden en de podia in heel Nederland koos ze voor een praktische woonstek, ergens in het midden. Maar haar hart? Dat heeft Imca lang geleden al verpand aan Ameland.

Met dé grootste hit ooit die Imca Marina op haar naam schreef raken we meteen in het juiste sfeertje. Vanaf 40-plus zingen we deze “gouwe ouwe” nog moeiteloos mee, toch? Komt-ie: Ik hou van dansen en muziek - e viva España, van oude trots en romantiek - e viva España, een serenade aan 't balkon - e viva España, geef mij maar alle dagen zon - España por favor! Olé! De zonnige lach is inbegrepen, die zit meestal wel op het vrolijke gezicht van de zangeres gebeiteld. Hoewel Imca Marina beslist geen gemakkelijk jaar achter de rug heeft.

Blijf bezig na je pensioen

Goed beschouwd was ze nooit écht weggeweest natuurlijk, toch maakte de flamboyante vertolkster van het levenslied vorig najaar een glorieuze comeback, door deel te nemen aan de talentenjacht The Voice Senior. Met haar vertolking van de hit Never, never, never van Shirley Bassey verraste zij jury en publiek. ‘Ik vond het énig om te doen,’ zegt Imca er achteraf van. Ze grinnikt: ‘Heerlijk om daar te staan en mijn eigen collega’s op het verkeerde been te zetten.’ Gerard Joling, Angela Groothuizen en Frans Bauer geloofden hun ogen (én oren) niet, toen ze zagen dat Imca “auditie” deed. ‘Ik vind het zó dapper,’ had Gerard Joling gezegd, ‘dat je met zo’n carrière hier durft te gaan staan.’

Het deed Imca goed, het gaf haar een boost. ‘Ik genoot ervan en hoopte met mijn optreden ook mensen op leeftijd te inspireren; je moet níet met de poes op schoot voor het raam gaan zitten na je pensioen. Blijf vooral bezig,’ luidt het devies van de artieste met de rossige krullenbol.

The Voice Senior bood Imca een bijzonder podium, zodat ook nieuwe generaties muziekliefhebbers kennis met haar konden maken. Helaas was het verrassende optreden maar van korte duur: een ontsteking aan haar strottenhoofd maakte het de geboren Groningse onmogelijk om door te gaan met zingen. Ze moest afhaken.

Een pijnlijke val op de vloer

En dat zul je altijd zien, een ongeluk komt zelden alleen. Begin december, de feestmaand nog in het verschiet, ging Imca keihard onderuit op de vloer van haar eigen woonkeuken in ’t Gooi. ‘Het was enorm schrikken; er lag olie op de vloer, dus het was glad. Ik maakte plots een soort sliding, klapte met een noodgang achterover met mijn hoofd tegen de muur. Mijn lijf was helemaal beurs.’ Aanvankelijk dacht ze aan een hersenschudding, ‘maar ik ben niet iemand die direct naar de dokter holt…’. Eerst maar even aanzien dus.

Pas na een aantal weken stapte Imca, die intussen van de pijn verging, wél naar de huisarts en hij stelde vast dat door de val een van haar rugwervels was verschoven. Pijnstillers, tijd en talloze oefeningen met de fysiotherapeut moesten het herstel bespoedigen, maar wat Imca op dat moment minstens zo verdrietig vond: ‘Ik kon niet naar Ameland, om daar samen met mijn zoon Floris en zijn gezin kerstmis te vieren.’

Speciale plek in haar hart

Ameland. Het eiland dat zo’n speciale plek in haar hart heeft, en altijd zal houden. Haar wieg stond in het Groningse Zuidbroek en de muzikale evergreens die haar internationale successen brachten, maakten dat Imca de hele wereld over reisde, maar altijd weer keerde ze terug naar Ameland. Die innige liefde was al in haar jongste jeugdjaren gesmeed, en de band groeide in de loop van haar leven almaar hechter. 

Zomers bracht Imca als kind al door op het Waddeneiland. ‘We kwamen hier altijd met het gezin, dan sliepen we in een oude caravan bij Oud op Kiekduun. Ravotten in de duinen, spelen op het strand. Heel simpel vermaak, maar sjonge, wat was het fantastisch!’ Toen ze, begin 30 en inmiddels een gevierd zangeres die van bühne naar bühne trok, even naar Ameland kwam om daar haar ouders op hun vaste stek op de camping te bezoeken, zou dat haar leven voorgoed veranderen.

Ze lacht: ‘Ik reed toen in zo’n grote Amerikaanse slee en had me volledig verkeken op de breedte van die wagen, dus kwam ik met één wiel vast te zitten in een sloot.’ Gelukkig was de campingbaas in de buurt, Dirk Oud hielp een handje, dronk nog een kop koffie bij haar ouders thuis en zag haar wel zitten. ‘Haha, hij ging visjes vangen en gaf die dan mijn moeder om ze lekker op te bakken. Zo kwam hij wel in het gevlei natuurlijk.’

Pendelen tussen bühne en eiland

Een paar jaar na die ontmoeting trouwden ze en ze kregen een zoon: Floris. Hij groeide uit tot een geslaagd ondernemer op het eiland, die nu diverse mooie (horeca)bedrijven onder zijn hoede heeft. ‘De eerste jaren bleef ik heen en weer pendelen,’ kijkt Imca erop terug. ‘In het hoogseizoen was ik er altijd, dan sliepen we in een caravan op de camping. Dirk had natuurlijk zijn drukke bestaan op Ameland en ik zwierf op het vasteland rond, met een eigen plek in Amsterdam. Viva España was toen een echte wereldhit, mijn agenda stond vol met optredens.’

Maar ondanks haar grote successen – ook hits als Harlekino en Vino (waar blijft de wijn) maakten haar ongekend populair –, op het eiland was ze gewoon Imca. Geen poeha. Ze leerde Ameland van binnenuit kennen, en de familie- en vriendenkring groeide. Ook toen er na 13 jaar een einde aan hun huwelijk kwam, bleef het eiland trekken. ‘Wat dacht je dan? Dirk was en blijft mijn gabber, ook al leven we niet meer samen. We hebben een zoon en twee prachtige kleinkinderen.’

Stellen in de echt verbinden

Even een reuzensprong terug in de tijd. Naar Appingedam, het Groninger land, waar het zingen begon. Hendrikje Imca Bijl (zoals ze van huis uit heet) was koorzangeres bij de Damster Wichter en had in 1959 al haar eerste platencontract op zak. Vooral in de jaren 60 en 70 regen de grote hits zich aaneen, maar ook in de laatste decennia bleef ze nog steeds een graag geziene gast op ieder podium in het land. Is Imca binnen, dan kan het feest beginnen. 

Imca is een wervelwind. Ze zingt en dicht, schrijft en schildert. Jarenlang combineerde zij haar zangcarrière ook met de rol van Buitengewoon Ambtenaar van de Burgerlijke Stand (BABS); in het Groningse Midwolda had Imca – sinds 2008 Ridder in de Orde van Oranje Nassau – geruime tijd zelfs  haar eigen trouwkapel, De Vicarie. ‘Prachtig om te doen, nog steeds. Zo waardevol.’

Nog altijd verbindt ze stellen in de echt, zoals vorig jaar Voetbal Inside-coryfee René van der Gijp met zijn Minouche, dat haalde alle bladen. En stoppen met zingen? Daarvan wil ze ook nog lang niets weten. ‘Zolang ik kan treed ik op, en zolang ik optreed kan ik niet op Ameland wonen. Hoe graag ik dat ook zou willen, het is niet praktisch. Je zit altijd met de boot die je dan net niet meer halen kunt.’ 

Een huuske om zuinig op te zijn

Na de revalidatie van haar pijnlijke val kan Imca gelukkig weer voluit lachen. De lichamelijke misère ligt hopelijk achter haar. Als de coronacrisis eenmaal achter de rug is – ‘Ik ben gelukkig ingeënt!’ – smeert ze haar keel en zal het publiek weer trakteren op klassiekers als Viva España. Instant zomer in één hit. En als haar agenda het toelaat, pakt ze de veerboot. Reken maar. ‘Als het even kan ben ik op het eiland, daar voel ik me thuis. Ik wil er wel begraven worden…’ Ze pauzeert even, schatert dan: ‘Maar nú nog niet hoor, daar heb ik toch helemaal geen tijd voor?’ 

Imca stift haar roze lippen bij, kneedt een paar springerige krullen in toom. Met 80 nog altijd op en top een grande dame die het leven omarmt. Met de groeten uit ’t Gooi én de groeten van Ameland, waar Imca haar eigen, lieve huisje heeft; een écht authentiek commandeurshuisje in Nes, uit 1648. ‘Verhuren? Och nee zeg, het is een huuske waarop je zuinig moet zijn hoor. Een beetje broos, als een oud dametje. Een beetje zoals ikzelf, haha.’