De Bosbergtoren, een woudreus in het Drents-Friese Wold

Geen hoogtevrees? Dan kun je de boom in. Al is dit natuurlijk niet zomaar een boom, en óók geen gewoon bos. Het hoogste stuifduin van Friesland staat, vermomd als berg, in Appelscha en vormt de sokkel waarop deze 33 meter hoge woudreus rust. Opgetrokken uit roestbruin cortenstaal beschikt de Bosbergtoren over een paar machtige zijarmen als takkenstompen, waarop je al meteen in hogere sferen staat.

Het uitzicht is zonder overdrijving weergaloos. Helaas maakt corona de klim al een poos lang onmogelijk, maar zodra het licht op groen springt, staan de fans geheid weer te dringen aan de voet van deze bijzondere mammoet. Een markant kunstwerk dat zich naadloos schikt in zijn natuurlijke omgeving. Het is bovendien een ontwerp met een uitzonderlijk mooi verhaal dat op een unieke plek staat te pronken.

Zand geselde Appelscha
Voor dat verhaal moeten we wel een flink eind terug in de tijd. Naar de IJzertijd zelfs. Toen kapte de bevolking al bossen weg, om ruimte te scheppen voor akkers en weilanden waarop voedsel kon worden verbouwd. Maar de ongebreidelde kap liet een kale vlakte achter waar het zand steeds meer de baas werd en – niet gehinderd door bomen rondom – vrijelijk begon te stuiven. Het effect was verwoestend. Appelscha werd praktisch van de kaart geveegd door het zand van de omringende stuifzandgebieden; de wind geselde het dorp letterlijk met zand. Dat stoof op sommige delen zó hoog op dat immense heuvels ontstonden, zoals de Bosberg, de hoogste van allemaal. Met de komst van Staatsbosbeheer, begin vorige eeuw, en de zorgvuldige aanplant van bos, was het gebeurd met de misère en lag het zand voortaan “vast”. De Bosberg behoort dus tot een van de oudste bossen die de provincie Friesland rijk is.

Meer lezen over de Bosbergtoren en het Drents-Friese Wold? Dit verhaal verscheen in Noorderland 2021-3. Deze editie is nu te koop in de winkel en onze webshop.