Vraauwlu: Groningse vrouwen in de schijnwerpers

Sterke en inspirerende Groningse vrouwen zijn er genoeg, maar zijn veelal onbekend gebleven. Iris van den Brand en Sanne Meijer besloten met hun nieuwe boek Vraauwlu hen voor eens en altijd uit de schaduw te halen. De twee jonge, gedreven historici vertellen enthousiast over hun ontdekkingstocht naar de bijzondere levensverhalen.

Weleens gehoord van Han Hudig of Cato Culp? De eerste was de eerste vrouwelijke rechter in Nederland en de tweede een populaire zangeres, die ‘de star van Tuschinski’ werd genoemd. Niet de minste namen dus. Toch zijn ze niet of nauwelijks bekend. Want ze zijn vrouw én Gronings, en daarmee hebben ze het dubbel zo lastig om in de geschiedenisboeken terecht te komen, constateren Iris van den Brand (28) en Sanne Meijer (29). Zij besloten een boek te wijden aan de levens van bijzondere Groningse vrouwen die we niet mogen vergeten.

In 2019 waren de twee historici al betrokken bij de Groninger Vrouwengalerij (van De Verhalen van Groningen), een online en reizende tentoonstelling met 50 portretten. ‘We waren nog veel meer vrouwen op het spoor gekomen,’ zegt Sanne, ‘die we in de Vrouwengalerij niet allemaal konden uitlichten. Daar wilden we wat mee.’ 

In haar voetsporen

Al snel kwamen Sanne en Iris tot een thematische aanpak om de levensverhalen een plek te geven. De hoofdstukken in het boek bestrijken onder meer politiek, wetenschap, kunst en muziek. Onderling verdeelden ze de thema’s, op basis van hun expertise en affiniteiten – Sanne als onderneemster in de culturele sector, Iris als lerares in het voortgezet onderwijs. Iris: ‘We hadden zo’n 20 thema’s in gedachten, maar daarvan hebben we ook ideeën moeten laten varen. “Sport” bijvoorbeeld: Groninger vrouwen zijn hierin goed vertegenwoordigd, maar…’ Ze lacht: ‘Die zijn allemaal nog in leven.’ De hoofdpersonen in het boek zijn historische figuren, met daarnaast enkele actuele Groningse uitblinksters – denk aan schrijfster Aafke Steenhuis of Annemarie Heite, boegbeeld in de strijd tegen de gevolgen van de gaswinning.

De historische figuren zijn in de stad of provincie Groningen geboren of overleden, of hebben er bijvoorbeeld gewoond, op school gezeten of gewerkt. Met de kaart voor ogen kregen de auteurs ook de ingeving om routes aan de vrouwenlevens te koppelen. Sanne: ‘We zijn allebei gek op Groningen en willen laten zien hoe mooi de stad en de provincie zijn. Op de routes treed je letterlijk in de voetsporen van zo’n historische vrouw. Je komt op plekken en langs huizen en gebouwen die een rol speelden in haar leven, waardoor het verleden tastbaarder en levendiger wordt.’ Zo stelden Iris en Sanne diverse wandelroutes door de stad Groningen samen, maar ook fietstochten door provincieplaatsen. Via een QR-code zet je de route gemakkelijk op je telefoon.

Tentoonstelling in Stad

Naar aanleiding van het boek Vraauwlu – Groningers die je wil kennen komt het Museum aan de A in Stad met een gelijknamige tentoonstelling. Het museum nodigt bezoekers uit zich verder in de Groninger geschiedenis te verdiepen. In de tentoonstelling komen 25 vrouwen aan bod. Wat ze gemeen hebben: ze woonden of werkten allemaal in de provincie Groningen en zijn relatief onbekend gebleven in de geschiedenisboeken. Toch hebben ze wel degelijk een rol gespeeld en is het de moeite waard kennis met ze te maken. 

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over Vraauwlu verscheen in Noorderland 2022-8. Dit nummer is nu te koop in de winkel en in onze online webshop. In dit nummer bezochten we landgoed de Slotplaats in het Friese Bakkeveen, gingen we aan de slag met een creatieve DIY uit Groningen en somden we leuke cadeautjes uit het noorden op. Dit – en nog veel meer! – lees je nu in onze nieuwe editie.

Tekst: Ankie Lok | Foto: Eigen foto Iris van den Brand en Sanne Meijer