In de nieuwe tentoonstelling Bloed, zweet en walvistraan in het Fries Scheepvaart Museum te Sneek is zien hoe de Nederlandse walvisvaart door de eeuwen heen beleefd werd, zowel door buitenstaanders als door de walvisvaarders zelf.
Maanden achtereen werkten ze zich in het zweet aan boord van de Willem Barendsz. Vaak tot aan hun enkels in het bloed, spek en traan van de walvissen die ze verwerkten op het fabrieksschip. De jonge mannen die na de oorlog meevoeren op de Nederlandse walvisvaart, waren de trots van de wederopbouw. Maar toen de zeeën leeg raakten en de walvissen met uitsterven bedreigd, kantelde dat beeld. Walvisvaarders werden niet langer gezien als hardwerkende helden, maar als moordenaars.
De keerzijde
Uniek in de tentoonstelling zijn de vele dagboeken, fotoboeken en andere herinneringen van de naoorlogse walvisvaarders. Dat werpt een nieuw licht op de zaak: veel jonge mannen voeren vooral mee voor het avontuur en het geld, maar zagen ook toen al de keerzijde.
In de tentoonstelling wordt ook niet om de brute jacht heen gedraaid. Anne-Goaitske Breteler, gastcurator van de tentoonstelling: ‘Juist door alles zo expliciet te laten zien, zoals het voor de walvisvaarders echt was, willen we de bezoekers stimuleren om een eigen mening te vormen. Daarom hebben we in de tentoonstelling ook een tunnel gebouwd die alle zintuigen prikkelt. Je hoort geluiden en stemmen, ziet foto’s en filmbeelden, en je mag er ook aan echte baleinen en potvistanden voelen.’
Interactieve presentatie voor gezinnen
Voor gezinnen met jongere kinderen is er aanvullend op Bloed, zweet en walvistraan een interactieve presentatie over het grootste dier, de blauwe vinvis, te zien. Kinderen komen alles te weten over dit dier en ze gaan ook zelf aan de slag. Zo mogen ze voelen in een ‘walvisbek’ en kunnen ze het walvisorgel bespelen om de geluiden van dieren na te bootsen.
De tentoonstelling Bloed, zweet en walvistraan en de interactieve gezinspresentatie zijn van 5 juni tot en met 5 september 2021 te zien in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek. Online reserveren is verplicht en kan via www.friesscheepvaartmuseum.nl.
Bron: Fries Scheepvaart Museum4A | Beeld: Durk van der Veen (rechts) met een collega-walvisvaarder in de bek van een walvis. Foto: De Traanjagers
