Vergeten Groninger borg: het verhaal van het Dijksterhuis

Borg Dijksterhuis

Van de ooit ongeveer 200 borgen zijn er tegenwoordig nog slechts zestien over. Deze prachtige bouwwerken, waarvan enkele als museum toegankelijk zijn, vertellen verhalen uit vervlogen tijden. Misschien heb je weleens een bezoek gebracht aan de Fraeylemaborg in Slochteren of Borg Verhildersum in Leens. Deze kleine kastelen vormen het decor van een rijke geschiedenis die vaak teruggaat tot de middeleeuwen.

De laatste borg die werd afgebroken was het Dijksterhuis in Pieterburen. In 1903, na het overlijden van eigenaar jonker Gerhard Alberda van Menkema en Dijksterhuis, werd het onbewoonde huis op afbraak verkocht. Er was nog even hoop dat enkele rijke heren het zouden redden, maar dat plan ging niet door. Toch blijven er vele herinneringen aan de borg: het oude borgterrein, materialen die werden hergebruikt en verhalen die generaties lang zijn doorverteld.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Een roerige geschiedenis

De geschiedenis van het Dijksterhuis begint waarschijnlijk al in de 14de eeuw. Het huis heeft in de eeuwen daarna een bewogen verleden gekend, met verhalen over piraten, moord en zelfs geesten. Oorspronkelijk stond het huis op een buitendijkse zandplaat op het Wad en fungeerde het waarschijnlijk als schuilplaats voor piraten, de zogeheten likedelers. Zij verdeelden hun buit gelijkelijk onder elkaar. Toen een nieuwe dijk werd aangelegd en het huis binnendijks kwam te liggen, verloor het waarschijnlijk zijn functie als roversnest.

Naast verhalen over piraten is er ook sprake van een tragisch incident in 1596. Een dienstmeisje werd in de borg vermoord door een afgewezen bediende, die vervolgens ook haar geliefde knecht neerstak. De bloedvlek die hierdoor ontstond, zou nooit meer verdwijnen – zelfs niet na het vervangen van de vloerplanken. Volgens omwonenden was de mysterieuze vlek tot ver in de 19de eeuw zichtbaar: spookte de geest van het dienstmeisje er na al die jaren nog rond?

Overblijfselen van de borg

Hoewel het Dijksterhuis niet meer bestaat, zijn er nog verschillende sporen van terug te vinden. Op het oude borgterrein is nog duidelijk te zien waar het huis ooit stond. Ook zijn er documenten die beschrijven welke materialen van de borg zijn hergebruikt. Marmeren schouwen, houten balken en andere waardevolle onderdelen vonden een nieuwe bestemming. Misschien zijn er wel huizen in de omgeving van Pieterburen die nog delen van het Dijksterhuis bevatten.

Daarnaast zijn er bijzondere stukken bewaard gebleven. De stenen leeuwen die nu de brug naar de Menkemaborg bewaken, stonden vroeger bij het Dijksterhuis. Wie vandaag de Menkemaborg in Uithuizen bezoekt, kan deze leeuwen nog steeds bewonderen.

Ook in de Petruskerk van Pieterburen zijn sporen van de borg te vinden. De familie Alberda liet er een grafkelder bouwen en rond 1700 een fraaie herenbank plaatsen, die er nog steeds staat. Zelfs de 16de-eeuwse rouwborden van de familie Sonoy, een andere bewoner van het Dijksterhuis, zijn bewaard gebleven en te zien in de kerk.

Een gemiste kans

Hoewel het prachtig is dat er nog zoveel herinneringen aan het Dijksterhuis bewaard zijn gebleven, blijft het jammer dat de borg zelf niet meer bestaat. Stel je eens voor hoe het zou zijn als het Dijksterhuis in 1903 was gered van de sloop. Misschien was het nu een museum geweest, waar je de mysterieuze bloedvlek met eigen ogen kon zien of meer te weten kon komen over het piratenverleden van de borg. Zou jij er een kijkje gaan nemen?