2023: het jaar van de scholekster

Tekst: Ankie Lok | Fotografie: iStock

De opvallende steltloper van het Wad is uitgeroepen tot ‘vogel van het jaar’, al voor de tweede keer. Want met de scholekster gaat het ronduit slecht. Toch zijn er ook hoopvolle berichten: zo’n 20% van de vogels broedt niet langer in de kwelder of op akkers, maar op platte daken, onder meer in Assen. Ligt de toekomst van de scholekster in de stad?

Voor de gemiddelde passant lijkt er niet zo veel aan de hand met de herkenbare steltloper. Maar het leefgebied van de scholekster staat onder druk. Het merendeel broedt in agrarisch gebied, toch denken we hierbij meestal niet aan deze soort en wordt hij ook wel de ‘vergeten weidevogel’ genoemd. Alle weidevogels in ons land hebben het moeilijk, met de grutto als misschien wel de droevigste vertegenwoordiger. Door de intensieve landbouw en gebrek aan vochtige, kruidenrijke akkers lukt het weidevogels nauwelijks nog om hun kostje bij elkaar te scharrelen.

Veranderingen en bedreigingen

De scholekster broedt van oorsprong in de kwelder, vertelt Bruno Ens van Sovon Vogelonderzoek Nederland en Stichting Onderzoek Scholekster, die zich al zo’n 40 jaar met scholeksters bezighoudt. ‘De kwelders zijn een soort weilanden die alleen bij extreem hoogwater onderlopen. Van oudsher is dat een goede plek om te broeden, dicht bij het Wad en dus dicht bij voedsel.’

Maar ook die veilige haven is aan het veranderen, constateert hij op basis van onderzoek naar geringde vogels. ‘De kwelder heeft last van de zeespiegelstijging, daarnaast zien we vooral dat zomerstormen vaker voorkomen. Dan overstroomt de kwelder, dus ook in mei en juni, als de scholeksters zitten te broeden. Hun nesten en jongen spoelen vaker weg, omdat het water zo hoog komt.’

Andere bedreigingen zijn roofdieren, zoals de vos, en een kariger menu op het Wad. Het ooit zo rijke zeebanket is uitgedund, deels door de mechanische schelpdiervisserij in de Waddenzee die een tijdlang was toegestaan.

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over de scholekster verscheen in Noorderland 2023-1. Deze editie is nu te koop via onze webshop en ligt tot 21 februari 2023 in de winkels, zoals boekhandels en supermarkten. In deze editie zetten we de leukste adressen van Groningen-Stad op een rij, duiken we in het geheime leven van de vos en proeven we heerlijke Friese mosterd. Dit – en nog veel meer – lees je nu in Noorderland!