Tekst en foto: Charlotte Pennink
Onlangs overleed de oudste vriend van mijn man. We zagen het al maanden aankomen en toch kwam het als verrassing. Te weten dat een van je beste vrienden zeer binnenkort zijn laatste adem zal uitblazen, kust een ontzagwekkende hoeveelheid emoties wakker. Verwarring is er een van. Bijvoorbeeld omdat je voorvoelt dat een dierbaar iemand binnenkort overlijdt en tegelijkertijd merkt dat hijzelf – waarschijnlijk met de moed der wanhoop – nog van geen wijken wil weten. Wie ben jij om daar tegenin te gaan? En dan de ontreddering en tegelijk de houding van nait soezen van vriends vrouw te moeten aanschouwen. Hartverscheurend is het. Je doet wat je kunt, maar je kunt niet zo veel, want je wilt niet in de weg lopen en gunt het ze zo de weinige tijd die rest samen met de kinderen door te brengen. Machteloosheid is er dus ook. En dan het wachten! Wachten tot je nieuws hoort, wachten tot je afscheid moet nemen, wachten tot het gevreesde bericht van de dood komt.
Intussen overheerst natuurlijk het verdriet. Bij mezelf. Maar vooral ook bij mijn man. Hij zegt er niet veel over, maar ik zie en voel mee hoe zonder ophouden alle lief, leed en avonturen die ze samen hebben beleefd aan zijn geestesoog voorbij trekken: fietsen in Frankrijk, overstromende wasmachines, gedoe met vrouwen, gedeelde vertedering om de kinderen, vieze moppen, de vakanties met de hele vriendengroep, bijzondere schaakpartijen. De doorwaakte nachten duren eindeloos. Het maakt dat er overdag niets uit onze handen komt, alle energie gaat op aan het verdriet. Gelukkig staan we niet alleen: er zijn meer vrienden die in hetzelfde schuitje zitten. Ook zij zijn uit het veld geslagen en tot weinig in staat. We zoeken elkaar op, delen herinneringen, eten samen en nemen, welja, nog maar eens een glas wijn.
"We gaan onze vriend missen"
Vriend had man gevraagd een praatje te houden op de herdenkingsbijeenkomst. Man doet het met liefde, maar jemig, hoe vat je 50 jaar vriendschap samen in pakweg 5 minuten? Ook moet de muziek geregeld. Er zijn niet veel aanwijzingen, wel behoorlijk uiteenlopende wensen van de achterblijvers. De dagen die volgen zijn ineens overvol, er wordt van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat gebeld, gemaild, geappt, koffie gedronken en overlegd met vrienden en familie. Intensief, troostend ook. Op verzoek van vriend zal tijdens de bijeenkomst een lied klinken, dat man ooit speciaal schreef om de hechte vriendengroep te bezingen waar ook de overledene deel van uitmaakte. Man en andere vriend zullen het wonderschone lied ten gehore brengen en slaan aan het oefenen. Intussen maken wij vrouwen een lange wandeling over de landgoederen bij Eelde en Paterswolde. Zomaar een eind samen lopen en blij zijn met elkaars gezelschap – dat zouden we vaker moeten doen.
De herdenkingsbijeenkomst in de kerk eindigt met het lied: twee stemmen, begeleid door gitaar en mondharmonica. Een beetje bibberig soms, maar goed verstaanbaar gaat het over vroeger, over drank, over kinderen, maar vooral over vriendschap. Bij het refrein vallen de andere vrienden in en vleit het lied zich als een warme deken om onze schouders: wat gaan we onze vriend missen, maar wat zijn we bevoorrecht dat we elkaar hebben.
