Een creatieve smeltkroes: de Blokhuispoort in Leeuwarden

Tekst: Jolanda de kruyf | Fotografie: Tjeerd Visser, Lies Keramiek

In de Blokhuispoort in Leeuwarden zijn eeuwenlang straffen voltrokken. Bajesklanten werden er opgesloten én ontsnapten soms. Maar de oude gevangenis van de Friese hoofdstad is inmiddels omgetoverd tot een potpourri van winkeltjes, bedrijven en ateliers. Een bonte mix van vrije vogels en creatieve geesten “in de bak”.

‘Pionier in een broedplaats van bedrijfjes’

Keramiste Lies van Huet (69) is een van de pioniers in de Blokhuispoort. Ze begon in 2009 in cel B10 – waar nu de bibliotheek zit – en verhuisde in 2012 naar een riant onderkomen aan de voormalige luchtplaats. Hier heeft Lies een winkel, atelier én lesruimte.

In 2009 heb ik mijn hart gevolgd, mijn baan als pedagoog opgezegd en me op keramiek – tot dan een professionele hobby – gestort. Een kennis zei me: “Lies, er staan cellen leeg in de Blokhuispoort, is dat niks voor jou?” Dus zo begon mijn avontuur. Ik voelde me voor ’t eerst écht vrij in wat ik deed en wilde. Geen doel, geen plan, maar wel liefde voor dit vak en mijn man stond er gelukkig volledig achter.

Dit complex heeft een enorme transformatie doorgemaakt en ik ben blij dat ik ook de pioniersfase heb meegemaakt. Inmiddels ben ik zo’n beetje de nestor hier. In de B-vleugel heb ik een geweldig leuke tijd gehad! Het was super gezellig onderling, iedereen creëerde voor zichzelf iets moois, je waande je in elke cel in een heel andere wereld. Het was wel een beetje een broedplaats van culturele bedrijfjes in ’t begin.

Ik heb het zien groeien. Je mocht nog geen spijker in de muur slaan, vanwege de monumentale status van het pand, maar we waren ontzettend creatief en pakten met elkaar alles aan, verzonnen er wel wat op. Samen zaken regelen zonder gedoe, gewoon aanpakken. Doortastend was dat. Mooi hoor, ik kijk daar met ontzettend veel plezier op terug!

‘Alles wat ik nodig heb is er’

Deze aaneengesloten ruimte is voor mij stukken praktischer natuurlijk. Het is een serieuze A-locatie voor een eenmansbedrijf als dat van mij. Je moet wel omzet draaien. Ik kan hier mijn creativiteit kwijt en ook experimenteren met nieuwe technieken op gebied van stoken en glazuren of 3D-printen. 

Hier zat vroeger de technische dienst van de gevangenis, maar het lijkt een soort fabriekje. Alles wat ik nodig heb, is er. Ruimte voor het productieproces, verkoop van onder meer koffiemokken, theepotten, serviezen, vaasjes en siervoorwerpen, lessen aan leerlingen van het Friesland College waarmee ik nauw samenwerk (handig, ik had al een onderwijsbevoegdheid) en losse workshops. Gipsen mallen maken, gieten, afbakken in de ovens; ik heb alles binnen handbereik.

‘Van kleien word je zen’

“Oeh, wat ruikt het hier lekker” zeggen mensen vaak als ze binnenkomen. Klei heeft zo’n aardse lucht. Het publiek vindt het mooi om te zien hoe ik met mijn schort voor bezig ben, dat is ook wel mijn bijdrage aan de Blokhuispoort denk ik, dat ambachtelijk proces is een soort attractie, er gebéurt iets. Van kleien word je zen en keramiek is booming. Vaak zitten mijn workshops al maanden van tevoren volgeboekt. De enorme, vierkante tafel is een uitkomst voor groepen. Je kunt de klei er goed op “slaan”, om het materiaal wakker te maken.

‘Een servies dat vrijheid geeft’

Mijn werk omschrijf ik als interieurkunst. De samenwerking met Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden sluit daar goed bij aan; ik maak alleen dingen die ik zelf mooi vind, moet ergens een verhaal in zien. Een bijzondere uitdaging was het verzoek van een man om voor zijn echtgenote met een eenhandige beperking een eigen servies te ontwerpen. Daarmee heb ik in 2021 de Vredeman de Vriesprijs voor Vormgeving gewonnen. De borden en bordjes vallen niet op tussen de andere, en dat is nou precies wat iemand met een handicap aan tafel wil: juist niet opvallen. Dit servies maakt mensen onafhankelijk. Autonomie en vrijheid staan ook voor mij persoonlijk centraal in het leven. Op deze plek vind ik dat.’

Lees meer

Verder lezen? Het volledige verhaal over de Blokhuispoort, en alle creatieve bedrijfjes die erin gevestigd zijn, verscheen in Noorderland 2023-7. Deze editie is nu te koop via onze webshop en ligt nog tot 14 november 2023 in de winkels. In dit nummer lopen we in de voetsporen van Van Gogh en bezoeken we het sprookjesachtige landgoed van de Fraeylemaborg. Daarnaast gaan we aan de slag met heerlijke herfstrecepten. Dit – en nog veel meer – lees je nu in onze nieuwste editie!