Uitbundige fladderaars: alles over vlinders

Tekst: Kees Boele | Foto: Adobe Stock

In de zomer zien we ze weer overal rondfladderen: vlinders! Van een citroentje tot een helderblauw exemplaar: Noorderland-bioloog Kees Boele neemt je mee op een tocht langs de mooiste en veelvoorkomende soorten.

Blijvers en trekkers

Iedereen heeft zijn of haar eigen favorieten, maar ik heb altijd wat gehad met de dagpauwoog. Vanuit een donkere achtergrond staren twee enorme “ogen” je doordringend aan als deze vlinder met haar vleugels open zit. Het zijn nuchtere Hollanders; ze zijn snel tevreden met hun lot. Ze genieten van iedere zomerdag en op donkere of koudere dagen wachten ze rustig op betere tijden. Vanuit hun winterse schuilplaats in Nederland fladderen ze al vroeg in het voorjaar rond, op zoek naar eten of een partner. 

Nog zo’n mooi exemplaar is de distelvlinder. Haar rupsen hebben genoeg aan brandnetels en die hebben we in ons land in overvloed. Maar overwinteren in ons kikkerlandje is niets voor hen. Terug naar de zon waar hun (groot)ouders vandaan kwamen is elk jaar een vast agendapunt. Als het echter in april te warm en te droog wordt in Tunesië of Zuid-Italië volgen ze hun instinct en fladderen ze weer noordwaarts. Soms kunnen enorme aantallen zelfs Zweden bereiken; andere jaren zien we ze juist nauwelijks.

Echte Spanjaarden 

De komst van de eerste atalanta was vroeger net zo bijzonder als de komst van zwaluwen. Uiteraard wisten we ook al dat één atalanta nog geen zomer brengt, maar dat mocht de pret niet drukken.

Atalanta’s zijn echte Spanjaarden. Ze zijn daar opgegroeid als rups en zijn over de Pyreneeën gefladderd richting onze Nederlandse tuinen. Hoewel aangeplante vlinderstruiken hun favoriet zijn, lusten ze elk druppeltje nectar, zolang ze er maar gemakkelijk bij kunnen komen. Lekker platte bloemen om op te landen en een ondiepe bloemkroon voor hun zoekende roltong bijvoorbeeld. Voor hun rupsen kiezen ze twee verwante soorten brandnetel: de grote en de kleine. 

Medio september krijgen hun kinderen het op hun heupen. Ze worden onrustig en stijgen op om zonder ouders terug te vliegen naar het beloofde land waar in de winter nog voldoende te eten is. Tegenwoordig zijn steeds meer atalanta’s liever lui dan moe: kruip gewoon in een spleet of schuur en slaap de hele winter door! 

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over vlinders verscheen in Noorderland 2023-5. Deze editie is nu te koop via onze webshop en ligt nog tot 22 augustus 2023 in de winkels. Voor dit nummer ontdekten we de mooiste kerkjes van Groningen, doken we de keuken in met fruitige (bak)recepten en liepen we een dag mee met de Zeehondenwachter. Dit – en nog veel meer – lees je nu in de nieuwe editie!