Op safari: spot de Big Five van de Wadden

Tekst Kees Boele | Foto: Visit Wadden - Janis Meyer

Voor een spannende safari hoef je niet naar verre oorden te reizen: bekijk eens The Big Five van ons eigen Waddengebied. Van de gewone zeehond tot de zeearend: Noorderland-bioloog Kees Boele dook in het leven van de belangrijkste en meest voorkomende dieren van het Wad. Spot ze zelf ook.

In lang vervlogen tijden trokken statige heren naar de Afrikaanse savanne. Maanden waren ze onderweg met grote geweren in de hand. Geplaagd door ziektes, gebrek aan water en een brandende zon werd de hoofdprijs pas uitgereikt als de vijf meest gevaarlijke dieren ter wereld aan hun voeten lagen.

In en rond de Wadden hebben we echter geen leeuwen, luipaarden, buffels, neushoorns en olifanten. Maar wat we wél hebben is een prachtig gebied vol bijzondere natuur. Hoe mooi zou het zijn als iedereen eens in z’n leven de “Big Five” van de Wadden kan afstrepen? Om meteen te beginnen krijg je de eerste twee bijna cadeau. Voor de derde moet al wat meer moeite gedaan worden en de laatste twee zijn echte meerjarenprojecten waarvoor meerdere uitstapjes naar het Waddengebied nodig zijn. 

Big Five: de gewone zeehond

Voor de jongste generatie is het totaal onvoorstelbaar dat de gewone zeehond bijna verdwenen was uit het Waddengebied. Tot aan de tweede helft van de vorige eeuw was dit bijzondere zeeroofdier echt jachtwild. Eens voor vlees en huid, maar later vooral vanwege de vermeende schade voor de visserij. Na het verbod op afschot keerde de gewone zeehond langzaamaan terug naar het Wad en inmiddels zijn er weer duizenden aanwezig. Omdat ook de waterkwaliteit van de Waddenzee geleidelijk verbetert, moeten ze hun dagelijkse portie vis tegenwoordig wel delen met andere roofvissen, zoals hondshaaien, die ook weer wat algemener worden.

De mannelijke gewone zeehonden kunnen zo’n 2 meter lang en maximaal 150 kilo zwaar worden; dames blijven juist wat kleiner en lichter. In het wild worden gewone zeehonden zo’n 20 tot 30 jaar oud, in gevangenschap kunnen ze zelfs de 40 aantikken. Hun jongen krijgen ze in de zomerperiode, bij voorkeur op drooggevallen zandplaten bij laagwater. Na de geboorte worden de pups – letterlijk én figuurlijk – in het diepe gegooid: zodra het vloed wordt, moeten ze gelijk (mee)zwemmen. Tot ze zo’n drie weken oud zijn, drinken ze melk bij hun moeder en daarna leren ze hoe ze zelf vissen kunnen vangen.

Zeehonden spotten is erg gemakkelijk, want vaak zijn ze al in de havens, op stranden en op zandbanken te zien. Ook worden er vanaf de meeste eilanden speciale zeehondenexpedities aangeboden. Een vorm van toerisme die wel aan strenge regels is gebonden zodat er zo min mogelijk verstoring optreedt. Want bij alle jonge zeehonden geldt: blijf op afstand. 

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over de Big Five verscheen in de nieuwe Waddenspecial van Noorderland. Deze speciale editie is nu te koop via onze webshop en ligt nog tot 16 mei 2023 in de winkels. In deze editie staat het Nederlandse Waddengebied centraal: we sommen de allerleukste adressen van de Waddeneilanden op, bezoeken de Groningse regio Oldambt en ontdekken de bunkers op Terschelling. Dit – en nog veel meer – lees je nu in de Waddenspecial!