/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2Fsource%2Fnoorderland%2Fnoorderland%2F2018%2F7%2Fklein_soestdijk_fotoc_het_drentse_landschap_-_sake_elzinga.jpg)
Tekst: Drents Landschap | Foto: Klein Soestdijk © Het Drentse Landschap - Sake Elzinga
Op vrijdag 20 juli organiseren het Drents Archief en Het Drentse Landschap een bijzondere bustocht rond de Maatschappij van Weldadigheid.
De ambitieuze generaal Johannes van den Bosch richtte in 1818 de Maatschappij van Weldadigheid op, in een poging de enorme armoede in Nederland en België te bestrijden. In de hoogtijdagen van de Maatschappij van Weldadigheid werden in Veenhuizen duizenden ‘verpleegden’ gedwongen heropgevoed. Wezen, landlopers en bedelaars belandden alleen of met hun hele gezin in Veenhuizen. Een dorp vol verhalen!
Gevangenisdorp Veenhuizen
Nadat Van den Bosch een vrije kolonie in Frederiksoord en een onvrije inrichting in Ommerschans had gesticht, liet hij zijn oog vallen op het gehucht Veenhuizen. Hier stichtte hij een tweede dwangkolonie. Mannen, vrouwen en kinderen werden grotendeels gescheiden van elkaar ondergebracht in het Eerste, Tweede en Derde Gesticht. Met werk op het veld en in het veen en in de drie gestichten voorzagen ze in de kosten van hun schamele levensonderhoud. Later nam de overheid ‘Veenhuizen’ over van de Maatschappij en kreeg het geheel steeds meer het karakter van een gevangenisdorp.
Maatschappij van Weldadigheid
Na ontvangst met koffie neemt historicus Ferry Sieders van het Drents Archief de deelnemers in vogelvlucht mee door de geschiedenis van Veenhuizen. Daarna vertrekt de touringcar naar het gebied van de Maatschappij van Weldadigheid in Veenhuizen. Vanuit de touringcar, maar ook in een aantal korte en iets langere wandelingen wordt het gevangenisdorp verkend. Bekende namen zijn Norgerhaven (het oude eerste gesticht), Esserheem (bij het oude Tweede gesticht, nu het Gevangenismuseum), het gebied rondom de beide kerken en het Verenigingsgebouw, het Hospitaalcomplex met het leprozenverblijf en Bergveen (het voormalig Derde Gesticht bekend van “Het Pauperparadijs”). Natuurlijk staat de gids stil bij de zeer indrukwekkende begraafplaatsen en er staat een kort bezoek gepland aan “Klein Soestdijk”, de voormalige woning van de gevangenisdirecteur in Veenhuizen, die speciaal voor deze bustour toegankelijk is.
Kosten en aanmelden
Tussen de wandelingen door wordt de lunch geserveerd in het restaurant van het Gevangenismuseum en later op de middag staat er koffie en thee klaar bij Maallust, waar de rijke geschiedenis van het beroemde dorp nog voelbaar is. De dagtocht kost € 53 per persoon, inclusief lunch en koffie/thee. Deelnemers kunnen opstappen in Groningen en Assen. Aanmelden kan bij Arriva Touring per e-mail via touring@arriva.nl of tijdens kantoortijden telefonisch op 050-5260268.