Eropuit: in de voetsporen van Vincent van Gogh

Tekst: Jolanda de Kruyf | Fotografie: Marketing Drenthe

Najaar 1883. De dagen korten. Grimmig jaagt een koude wind over uitgestrekte velden, gestoffeerd met schamele plaggenhutten en gekromde arbeiders, sloten en turfscheepjes. De ruigte van deze ongerepte veenstreek bekoort een eenzame man, die met z’n ziel onder de arm naar Drenthe is afgereisd in de hoop inspiratie te vinden. Hij ontdekt er zijn lotsbestemming: Vincent van Gogh wordt kunstschilder.

Van Gogh is een van de beroemdste schilders die Nederland ooit heeft voortgebracht, dat behoeft geen betoog. Wat niet iedereen weet is dat hij bijna drie maanden in Drenthe bivakkeerde en lange omzwervingen te voet maakte, die hem inspireerden tot talloze schetsen, aquarellen en schilderijen. Een kortstondige periode, maar wél een van doorslaggevende betekenis voor zijn latere wereldfaam.

Volgens kenners markeert zijn fascinerende reis door “het wilde oosten” in 1883 namelijk een cruciaal keerpunt in het leven van Van Gogh; na een langdurige periode van twijfels en worsteling met zijn eigen levenswandel komt hij uitgerekend in Drenthe tot het inzicht dat hij een onafhankelijk kunstschilder wil zijn en blijven. Dat wapenfeit wordt in dit jubileumjaar uitbundig herdacht en gevierd in de provincie.

Onbeschrijflijk schoon

Drenthe betoverde hem. Zo blijkt wel uit de brieven die Vincent in dat laatste kwartaal van 1883 schreef aan zijn broer Theo, brieven die al bijna net zo vermaard zijn geworden als de kunstwerken die hij naliet. Lyrisch liet de toen 30-jarige schilder zich uit over het oerlandschap dat hij in het noorden van ons land aantrof: “Drenthe is zoo mooi, zoo zeer pakt het me algeheel in en voldoet mij absoluut dat indien ik niet voor altijd hier kon zijn, ik ’t maar liever niet gezien had. Het is onbeschrijflijk schoon. Superbe.” 

In 2023, precies 140 jaar nadat de schilder zijn zielenroerselen aan het papier toevertrouwde, pikt heel Drenthe gretig een graantje mee van zijn populariteit. Want kijk, híer heeft hij gewerkt, híer heeft hij dikwijls gelopen, híer heeft-ie aan tafel gezeten – met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid. Iedereen eigent zich Vincent graag een beetje toe, lijkt het, zoals succes nou eenmaal vele vaders kent. En daar is helemaal niks mis mee natuurlijk. Sterker nog, het prikkelt juist de fantasie van de moderne ontdekkingsreiziger om “in de voetsporen” van Vincent te wandelen en fietsen en hopelijk iets waar te nemen van wat hij voelde.

Drenthe van toen en nu

Drenthe door de ogen van Van Gogh beleven, dat is nu op vele manieren mogelijk in deze tijd van het jaar. Er zijn diverse bewegwijzerde fiets- en wandelroutes, doorkijkpanelen op typische Van Gogh-spots, metershoge muurschilderingen en boeiende luisterverhalen die de passant kennis laten maken met het Drenthe van toen en nu. Ze bieden een bijzonder inkijkje in de vele ontmoetingen die Vincent van Gogh onderweg had en waardoor hij als een andere man huiswaarts keerde. Dat was op 5 december 1883, toen hij in Hoogeveen op de trein stapte naar zijn ouderlijk huis in het Brabantse Nuenen, waar hij een groot deel van zijn fameuze oeuvre zou schilderen. 

Lees meer

Verder lezen? Het volledige verhaal over deze eropuit over Vincent van Gogh verscheen in Noorderland 2023-7. Deze editie is nu te koop via onze webshop en ligt nog tot 14 november 2023 in de winkels. In dit nummer bezoeken we de Blokhuispoort in Leeuwarden en gaan we langs bij het sprookjesachtige landgoed van de Fraeylemaborg. Daarnaast gaan we aan de slag met heerlijke herfstrecepten. Dit – en nog veel meer – lees je nu in onze nieuwste editie!