Betzy Akersloot-Berg: de eigenzinnige zeeschilderes van Vlieland

Tekst: Jolanda de Kruyf | Foto: Museum Tromp’s Huys Vlieland

Oh zeker, ze penseelde lieflijke tafereeltjes in haar tuin. Bloemenborders en bomen vol fruit. Maar het hart van Betzy Akersloot-Berg sprong pas op zodra een dreigende noordwester boven Vlieland aanwakkerde. Als de zee ongetemd raasde nam ze haar schildersspullen mee naar de vloedlijn, en legde de wreedheid van de elementen vast. Honderd jaar na haar overlijden eert het eiland een uitzonderlijke dame.

Haar naam doet soms geen belletje rinkelen bij de kunstcritici. Ze schaarde zich niet tussen de grote meesters. Maar Betzy Akersloot-Berg verdient wel wat meer credits dan ze kreeg, als je ’t Peter Schalk vraagt. De directeur van Museum Tromp’s Huys op Vlieland breekt graag een lans voor de buitenissige dame uit de Dorpsstraat, die in het oog sprong door haar onorthodoxe manier van leven en werken. ‘Ze zou een plek in de Haagse School moeten hebben,’ vindt hij, doelend op de beroemde beweging van kunstschilders die grofweg tussen 1860 en 1900 actief waren in, of verbonden met de hofstad. ‘De aandacht voor Betzy’s werk is daar altijd minimaal geweest, maar ik zou er wel eens met een expert naar willen kijken. Het gerucht gaat dat zij mogelijk heeft meegewerkt aan Panorama Mesdag. Hoe dan ook, ze hoort te worden vermeld in de geschiedenis van de Haagse School.’

Ze kruipt onder je huid

Dwalend door het Tromp’s Huys (anno 1575 en één van de 40 rijksmonumenten in het dorp Oost-Vlieland) kruipt ze vanzelf onder je huid, de beroemde bewoonster van Dorpsstraat 99. In het museum dat haar vroegere woonhuis was, komt Betzy Akersloot-Berg (1850-1922) tot leven. De van origine Noorse zeeschilderes hield zielsveel van dit eiland waar ze ruim 25 jaar verbleef en – samen met haar man Gooswinus Akersloot – begraven ligt. Haar testament bestaat uit een slordige 300 schilderijen, tekeningen en prenten waarop het eiland een prominente rol speelt en waarvan het museum een groot deel beheert. Daar wordt natuurlijk uitvoerig mee gepronkt in het herdenkingsjaar 2022. In diverse thema-exposities, boekpresentaties en workshops staat het werk van Betzy centraal. ‘We willen haar de aandacht geven die ze verdient,’ zegt Peter Schalk. ‘Vrouwelijke kunstenaars van rond haar tijd komen toch al nauwelijks aan bod in de geschiedenis, dat is spijtig. Bovendien is haar persoonlijke levensverhaal zeer interessant.’

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over Betzy Akersloot-Berg verscheen in Noorderland 2022-2. Dit nummer is nu te koop in de winkel en in onze online webshop. Dit nummer staat helemaal in het teken van het thema 'In weer en wind'. We spraken met NOS-weerman Peter Kuipers Munneke, gingen op drogevoetentocht in Groningen, ontdekten Nationaal Park De Alde Feanen en gingen aan de slag met ons eigen "voorjaarstuintje". Dit – en nog veel meer – lees je nu in de nieuwe editie!