Tekst: Drents Museum | Beeld: Gerrie Wachtmeester (1957), Huize Overcingel, 2007, olieverf op paneel, Drents Museum, langdurig bruikleen RCE (legaat W. Berghuis)
Waarom schilderen kunstenaars alleen bekende steden? Die vraag stelde zich de Amsterdamse bankier Wim Berghuis (1930-2014) eind jaren tachtig. Voor de in Assen geboren Berghuis betekende dat het begin van een zoektocht naar kunstenaars die zijn geliefde stad Assen wilden vastleggen. Dat leidde tot een verzameling Asser stadsgezichten van ruim vijftig kunstenaars die hij opdracht gaf om de stad op het doek te vereeuwigen. Van 13 januari tot en met 24 juni 2018 presenteert het Drents Museum op de afdeling hedendaagse kunst onder de titel Monumentaal Assen een selectie uit deze veelzijdige collectie Asser stadsgezichten.
De carrière van Wim Berghuis was uiterst succesvol. Na een promotie in de economie verhuisde hij in de jaren zestig van de vorige eeuw van Assen naar Amsterdam, waar hij begin jaren zeventig directeur werd van de Effectenbank ‘Van der Hoop Offers’. Ondanks zijn verhuizing naar het Westen bleef Berghuis zich interesseren voor de geschiedenis en cultuur van Drenthe. Hij verzamelde al vroeg ansichtkaarten en later ook prenten, boeken en grafiek. Daarnaast legde hij een collectie Amsterdamse stadsgezichten aan.
Gepassioneerde en onvermoeibare zoektocht
De zoektocht naar kunstenaars die Assen wilden schilderen werd voor Wim Berghuis het belangrijkste doel in zijn leven. Gepassioneerd en onvermoeibaar ging hij te werk. Berghuis wilde weten hoe kunstenaars van buiten Assen tegen de stad aankeken. Een stad die in tegenstelling tot Amsterdam nauwelijks werd geschilderd. Zijn aandacht ging vooral uit naar figuratief werkende schilders. Op zijn zoektocht ging hij niet over één nacht ijs: hij bezocht (inter)nationale beurzen en galeries. Veel van zijn ‘geselecteerde’ kunstenaars zijn afkomstig uit Noord-Nederland en hebben gestudeerd aan de kunstacademie Minerva in Groningen.
Nederlandse en Duitse kunstenaars
In 1990 keerde Berghuis terug naar Assen en richtte bij zijn woning een speciale galerie in voor zijn verzameling Asser stadsgezichten. Tot ongeveer 2008 verzamelde hij zeer actief. Daarbij richtte hij zich niet alleen op Nederlandse schilders, maar nodigde ook buitenlandse, met name Duitse kunstenaars uit. Dat mondde in 2000 uit in de tentoonstelling Assen mit Berliner Augen gesehen die in het Drents Museum te zien was.
Wim Berghuis heeft zijn collectie stadsgezichten van Assen nagelaten aan de Staat der Nederlanden. De verzameling is door de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed (RCE) in langdurig bruikleen gegeven aan het Drents Museum. In Monumentaal Assen is onder meer werk te zien van Karel Buskes, Menno ter Braak, Douwe Elias, Peter Hartwig, Frank Lisser, Konrad Knebel, Pieter Pander, Hans-Otto Schmidt, Gerrie Wachtmeester en Franziskus Wendels.