Van Benthem ontsnapt: nieuwe beelden Elfstedentocht 1986 ontdekt

Tekst en beelden: Fries Film & Audio Archief

Het Fries Film & Audio Archief (FFAA) heeft bijzondere filmbeelden van de Elfstedentocht van 1986 in handen gekregen. Daarop is de eerste ontsnapping van de latere winnaar Evert van Benthem van dichtbij te zien. De beelden zijn gefilmd bij de Súdhoekster Vaart in Het Bildt, tussen Sint-Annaparochie en Vrouwbuurtstermolen.

De beelden zijn geschoten door filmmaker Sander Nieuwhof uit Sint Annaparochie. Het filmen gebeurde vanuit een auto met chauffeur Joop Bijlsma, waarmee Nieuwhof en zijn vriend Oene Krist over de Súdhoekstermiddelweg reden.

Zij wisten dat de NOS hier niet zou kunnen filmen en dat zij daarom unieke opnames van de wedstrijd konden maken. Dat Evert van Benthem precies voor de lens van Nieuwhof de aanval zou inzetten, was puur toeval.

Event van Benthem

Op de beelden is te zien hoe Evert Van Benthem – ogenschijnlijk zonder al te veel moeite – wegspringt van de kopgroep. Zijn zes achtervolgers lijken kansloos. Van Benthem zou hierover later zeggen dat hij vond dat het tempo te laag lag. Hij versnelde, omdat hij bang was dat de achtervolgende groep hen weer zou achterhalen.

Het grote gat dat Van Benthem in korte tijd slaat, wordt goed zichtbaar als tweede cameraman S. Tijsma vanaf de brug bij Vrouwbuurtstermolen filmt hoe Van Benthem in de verte opdoemt. Bekijk hieronder de ontsnapping van Evert van Benthem:

https://www.youtube.com/watch?v=fZSpuKyX3QM

Het Bildt

Nieuwhof en zijn filmploeg volgden niet alleen de wedstrijdrijders. Hun sfeervolle film over de Elfstedentocht van 1986 is een veel langere impressie van de tocht door Het Bildt. Zo filmden ze niet alleen de wedstrijdschaatsers, maar ook de vele toerrijders.

De film eindigt bij de voormalige gemeentegrens van Het Bildt bij Oude Bildtzijl, met op de achtergrond de draaiende wieken van de Vrouwbuurtstermolen. Bekijk hieronder de volledige film die Nieuwhof en zijn ploeg maakten:

https://www.youtube.com/watch?v=VTTnnw0IoN8

Elfstedentocht 1986

Hoewel Evert van Benthem een groot gat sloeg met zijn ontsnapping op de Súdhoekster Vaart, was de overwinning nog niet binnen in Het Bildt. Op het mindere ijs van de Dokkumer Ee zakt hij later terug naar de zes achtervolgers.

Als Rein Jonker vervolgens wegsprint, gaat Van Benthem met hem mee. De beslissing valt uiteindelijk vlak voor Aldtsjerk, zeven kilometer voor de finish. Daar versnelt Van Benthem en kan Jonker hem niet langer volgen.