Tekst en fotografie: LocalGroningen
De bodem onder Fivelingo is al behoorlijk opgeschud door de vele gasbevingen. De wierdendorpjes worden nu in een web gesponnen van nieuwe hoogspanningskabels op de allerhoogste palen. Dit gebied is letterlijk in beweging en LocalGroningen laat je met de nieuwe autopuzzelroute ’t Wierdenland aan de stroomsnelweg die vanaf 24 september gereden kan worden, kennismaken met de charme eigenaardigheden van deze streek. Voor de eerste 100 routerijders ligt er een goedgevulde goodiebag klaar.
Het is alsof je als Alice in Wonderland door een vreemd soort sprookjesland rijdt. Zo raak je in vervoering door een prachtig, aanraakbaar middeleeuws kerkje, ben je verrukt door smalle straatjes met schattige huisjes, en dan plots torent zo’n enorme witte reus boven je, en ben je geïmponeerd. Gelukkig, in de verte lonkt een volgend dorpje met kerktorentje.
Het schilderachtige Fivelingo: een wierdenland met middeleeuwse kerkjes
De naam van de streek Fivelingo klinkt als een naam uit een sprookje. Een angstaanjagend sprookje dan wel, want van 3,500 jaar geleden tot diep in de middeleeuwen heerste hier de rivier met de naam de Fivel, wat zoveel betekende als “de verschrikkelijke”, of “de reusachtige”. De Fivel ontsprong in de zuidelijk gelegen venen. Door overstromingen en getijdenbeweging is in de loop van duizenden jaren een brede delta ontstaan tussen Baflo en Delfzijl.
In de vroege middeleeuwen werden vervolgens wierden opgebouwd in het Groninger land en op de Fiveloevers, om de inwoners tegen het water te beschermen. Ook de middeleeuwse kerkjes bleven goed bewaard, het gebied heeft de meeste van Nederland.
De toekomst
De wierdendorpjes waar de route langs leidt hebben allemaal een eigen karakter met smalle straatjes, schattige kleine huisjes, veel bloemen, grote karakteristieke boerderijen, huizen voor notabelen. Maar tijdens je reis hier doorheen zul je de gevolgden zien van de aardbevingen waar dit gebied door geteisterd wordt. Een belangrijke vraag is daarom: hoe zien deze wierdendorpen er over 50 jaar uit?
Gelukkig toont de Groninger al eeuwenlang een pioniersgeest, een mentaliteit van ‘met mekaar’ stapje voor stapje en stug doorgaan. Deze mentaliteit zien we ook nu weer terug. Grensverleggende innovaties in landbouw, vooroplopen in energietransitie en groene en duurzame chemie maken duidelijk: voor een groene en leefbare toekomst moet je in Groningen zijn.
De autoroute eindigt daarom op een plek waar de historie en de toekomst elkaar fysiek raken, elkaar versterken. Waar je wordt geïnspireerd verder in de toekomst te kijken. Dat is op het noordelijkste plekje van het Nederlands vasteland – de Noordkaap – bij het kunstwerk De Hemelpoort.
