Geocaching: buitenpret voor het hele gezin

“Wie gaat er mee een eindje wandelen?” Er is altijd wel iemand die de onvermijdelijke zondagmiddagvraag in de groep gooit en de verveelde jeugd in de benen krijgt. Maar die lange gezichten zijn nergens voor nodig. Want waarom zou je nog saai slenteren als het avontuur lonkt? Ga lekker geocachen. Da’s sportief spoorzoeken met een échte schat aan de finish. Outdoorpret verzekerd voor het hele gezin.

Zo werkt het: spelers (ofwel geocachers) kunnen zelf schatten (caches) zoeken, maar ze ook actief verstoppen. Het startpunt van elke cache is op internet te vinden: op sites als www.geocaching.nl en www.geocaching.com bepaal je zelf het gebied waar je wilt “puzzelwandelen”. In ons geval: het Drents-Friese Wold, vlakbij het Aekingermeer (Canadameer). Houd je smartphone of GPS-ontvanger bij de hand en zoek de cache. Volg de aanwijzingen onderweg en je krijgt nieuwe coördinaten, die uiteindelijk naar de schat leiden. Gevonden? De exacte locatie wordt nooit prijsgegeven! Da’s een gouden regel onder schatzoekers, want de sport zit ‘m natuurlijk in het zelf doen. Wel laten spelers online vaak hints voor elkaar achter.

Verwacht geen gouden dukaten of andere glimmende kostbaarheden aan de eindstreep. In principe bestaat de “schat” uit weinig meer dan een waterdicht doosje met daarin een logboek en een handvol simpele, alledaagse voorwerpen als ruilmiddel. Bij het “cashen” is de buit symbolisch. Het gaat om de kick van het zoeken, de sport van het vinden.

Het zal een jaar of zes geleden zijn dat Andries (57) en Christa Schaaf (53) het populaire fenomeen geocaching ontdekten. Op het spoor gezet door een oud-collega (“da’s nou echt iets voor jullie”) kreeg het sportieve stel uit Oosterwolde op slag de smaak van het schatzoeken te pakken. ‘We begonnen in Diever, gewoon om ’es een keertje te proberen,’ vertelt Andries. En een straf was dat niet. ‘Wij lopen sowieso al graag en veel, zeker met onze witte herder Gijs. De hond kan mee, dus dan is dit een mooie combinatie.’ 

Verdwalen is geen optie

De proefexpeditie bleek voor herhaling vatbaar. Christa vertelt: ‘Het grappige vond ik vooral dat we zo dicht bij huis toch in een gebied liepen waar we nooit eerder geweest waren. Meestal volg je de route, kijk je naar gekleurde paaltjes. Maar nu rolden we van de ene verbazing in de andere.’ En een bijkomend voordeel: ‘Verdwalen is geen optie. Je hebt altijd je vaste coördinaten bij je.’

Van het een kwam het ander natuurlijk. Na een keer of wat succesvol schatzoeken trokken de twee de stoute schoenen aan en draaiden de rollen om. Ze stippelden hun eerste, eigen route met cache uit. ‘Een kleintje maar hoor, vlakbij huis.’ Nog wel even een gepuzzel, maar piece of cake voor geografisch routinier Andries. ‘Vroeger liep en zette ik veel Wampexen uit, en in mijn werk als groepsleider voor jongeren heb ik de nodige (nacht)speurtochten georganiseerd. Ik ben dus aardig bekend in dit gebied.’ 

De kunst is wel om de uitgestippelde routes te onderhouden. ‘Je hoopt dat iedereen op de paden blijft en niks vernielt, dat gaat meestal goed hoor. Maar dan nog moet je sommige cachelocaties echt wel geregeld checken. Zit alles er nog in? Is het logboek vol? Is de boel niet nat geregend? Als je dit doet, moet je het ook secuur doen,’ vindt Andries. ‘Zorgen dat het klopt en op de goede plek ligt, als mensen gaan navigeren. Dat de vindplaats heel blijft.’

Wereldwijd navigeren

Geocachen groeide al snel uit tot hun gezamenlijke liefhebberij. Zeker geen must – ‘als we geen zin hebben, gaan we gewoon wandelen’ – maar in de praktijk gaat er toch menig vrij uurtje inzitten en hebben de Schaafjes ook een groeiende schare fans verworven, die hun nieuwe acties altijd op de voet volgen. ‘Dat is natuurlijk hartstikke leuk,’ zegt Andries, ‘dat we zoveel volgers hebben die weer genieten van onze routes, reacties plaatsen en dan weer anderen op het spoor zetten. Zo is het wel een sneeuwbal, ja.’

De Friezen struinen samen stad en land af in binnen- en buitenland. ‘De sport is toch wel om op zoveel mogelijk voor ons onbekende locaties, waar ook ter wereld, één tot twee caches te vinden,’ bekent Christa. Ze somt op: ‘Duitsland, Tsjechië, Frankrijk, Zwitserland, België.’ Op tal van plekken navigeerden ze zich een weg met hun GPS. Bij voorkeur in het landschap, maar soms ook in hartje stad. ‘Londen was een superleuke ervaring; daar vonden we de cache uiteindelijk in een telefooncel tegenover de London Eye.’

Gijs in de hoofdrol

Gijs gaat picknicken. Gijs is lekker dicht bij huis. Gijs gaat over de grens. Gijs z’n brokjes zijn op. Gijs aan de lijn bij Terwisscha. Gijs puzzelt zich rond ’t Groot Veen. Gijs doet een rondje Aekingerzand. Het lijken wel titels uit een kinderboekenreeks. Zonder het zelf te weten speelt de witte herder een prominente hoofdrol in pakweg 22 (!) caches die Andries en Christa intussen aan Moeder Aarde hebben toevertrouwd. Van eenvoudige opdrachten (zogenaamde “traditionals”) die beginners één schamel puntje opleveren, tot de complexere multicaches die meerdere coördinaten (“waypoints”) aan elkaar verbinden. ‘De moeilijkheidsgraad loopt echt van één tot vijf,’ legt Christa uit, ‘net als bij kruiswoordpuzzels.’ 

Een beetje baas weet meteen waar ie aan toe is zodra Gijs in de titel staat: dit is een geschikt terrein voor de hond. Met hun Gijs mikken Andries en Christa dan ook bewust op gelijkgestemde geocachers die er graag sportief met de viervoeter op uit trekken, en dus zoeken ze vooral de leuke losloopgebieden. Die missie levert enthousiaste reacties in het digitale logboek op. Zoals deze: ‘Onze geo-dog Bieke vond dit ook een erg leuke wandeling!’ En deze: ‘Wat hebben wij genoten van dit heerlijke rondje. In de rust van de avond was het echt genieten in een voor ons onbekend stukje Nederland. Prachtige natuur, een biddende roofvogel en een dartelend hertje. Dat is toch echt een cadeautje.’ 

Puzzelen en wandelen

‘Je mag zelf weten wat je in de cache stopt,’ zegt Andries, terwijl hij “Gijs z’n favoriet” introduceert en voorgaat met de GPS, richting Spartelvijver. Een prima tochtje voor beginners, van zo’n 3 kilometer en een goed alternatief voor het Aekinger- of Canada-meer waar sinds kort geen honden meer zijn toegestaan. ‘In elk geval zit er altijd een logboekje in, of een papierrolletje waar de vinders hun naam op kunnen zetten.’ Andere dingetjes komen en gaan; iemand neemt iets mee en legt er wat anders voor terug. Ook dat is de lol. ‘Vooral kinderen vinden dat vreselijk leuk.’

Nu is puzzelen en wandelen al twee, maar ook nog wat voor de vuist weg kletsen onderweg? Dat is alleen de ware multitaskers onder ons gegeven. Dit gezelschap blijft bij de les, heeft alle concentratie nodig. Want het is nog best opletten geblazen bij de “waypoints” die ons, uiteindelijk op zes verschillende locaties, een aanwijzing geven. Dat kan een letter zijn, een cijfer, of een hele stapeltelsom. Wie de aanwijzing goed heeft ingevoerd, krijgt via de GPS het volgende coördinaat door. En zo stommelen we dan toch gestaag richting finish én cache. ‘Het rondje lopen met na afloop de beloning, dat maakt dit mede tot een leuke buiten-sport,’ vindt Andries. ‘Als je de cache niet vindt, kan dat heel frustrerend zijn hoor.’ Wat Gijs en z’n kwispelende kameraadjes betreft is de tocht los, zonder riem, al beloning genoeg. Bij de Spartelvijver is het een waar trefpunt van honden en bazen. Er wordt gesnuffeld, geblaft, gerend en gezwommen. ‘Op mooie dagen is het hier gezellig druk,’ vertelt Christa, ‘dan zitten veel mensen hier lekker aan een bankje te picknicken, terwijl de hondjes rond het water spelen.’

Met andere ogen kijken

Geocachen betekent ook: met andere ogen naar de omgeving kijken. Andries: ‘Je loopt je geijkte rondje eens ánders, stuit ook op bezienswaardigheden onderweg. Dat maakt dit wereldwijd zo’n leuke bezigheid. Opleiding of leeftijd spelen geen enkele rol, iedereen kan het. Als je het fijn vindt om buiten te zijn en om te wandelen, is het geschikt.’ Christa vertelt: ‘Laatst zochten we een cache bij het Fochteloërveen en daar zagen we zomaar een groepje kraanvogels bij elkaar, zo bijzonder. Wat een mazzel! En we raakten in het Doldersummerveld verzeild, ook al zo’n ontzettend mooi stukje Nederland. Het geocaching is voor ons vaak een ontdekkingsreis.’