Tekst: redactie Noorderland | Foto: Adobe Stock
Het Fries is uniek binnen Nederland en wordt zelfs erkend als een officiële taal. Daardoor is de taal beschermd en zijn er nog altijd veel Friezen die het spreken. Veel Friese woorden herken je niet zo snel als je het Nederlands gewend bent. Noorderland verzamelde een aantal van de meest bijzondere woorden uit Friesland.
1. Boppe
Een woord dat je misschien herkent van de uitspraak Fryslân Boppe, wat ‘Friesland bovenaan’ betekent. Die term is ontstaan uit een – inmiddels vriendelijke – rivaliteit met Groningen: welke provincie is de beste van het noorden? Verder wordt Boppe ook algemeen gebruikt als het Friese woord voor boven.
2. Lokwinske
Een van de meest opvallende Friese woorden, die veel wordt gebruikt, is Lokwinske. Als Nederlander heb je misschien geen idee wat dit woord kan betekenen, maar in Friesland gebruiken ze het bij verjaardagen en andere feestelijke gebeurtenissen. Lokwinske betekent namelijk gefeliciteerd.
3. Koese
Koese heeft niks te maken met een koe, maar is een typisch Fries werkwoord dat heerlijk slapen betekent. Het is waarschijnlijk ontleend aan het Franse coucher.
8 uitspraken die je alleen herkent als je uit Friesland komt
4. Earrebarre
Het Friese woord earrebarre staat voor een graag geziene gast in het noorden. Met een lange nek, lange poten en ook een lange snavel is ‘ie niet te missen. Ook is het een bekend symbool bij geboortes. Weet jij al over wie dit gaat? Juist: earrebarre is Fries voor ooievaar.
5. Plofpûde
Dit woord werd gekozen als het ‘mooiste nieuwe Friese woord’ van 2023. De verkiezing werd gehouden in het kader van de rubriek Nij Frysk Wurdboek in de Leeuwarder Courant, waarvoor mensen nieuwe Friese woorden kunnen aandragen. Een plofpûde is geen opgeblazen pudding, maar het Friese woord voor airbag.
6. Nuver
Nog zo’n merkwaardig Fries woord: nuver. Dat bedoelen we letterlijk, want de betekenis van nuver is merkwaardig of apart.
7. Skûtsje
Met het woord Skûtsje ben je mogelijk al bekend. Veel mensen kennen het skûtsjesilen: een Friese watersport met oude, traditionele zeilschepen. Maar wat betekent het woord precies?
Een duik in het woordenboek leert ons dat een skûtsje staat voor een klein Fries zeilschip met een ronde boeg en een enkele mast. De schepen zijn vooral bedoeld voor de binnenvaart en gebouwd voor ondiep water. Er zijn trouwens ook Nederlandse woorden voor skûtsje, namelijk schuitje of schouw.
