Tekst: Jolanda de Kruyf | Foto: Jonathan Andrew – Visit Wadden
Nergens zijn van de Tweede Wereldoorlog zoveel tastbare sporen bewaard gebleven als aan de kust. Onze Waddeneilanden, en Terschelling in het bijzonder, liggen nog bezaaid met bunkers en loopgraven. Littekens in het landschap die we lange tijd liever wegstopten, maar in deze tijd juist – vaak letterlijk – worden blootgelegd. Om weer gezien te worden door nieuwe generaties.
Eng en afschrikwekkend? Of eigenlijk best spannend en zelfs ’n tikje avontuurlijk…? Het leek decennialang ondenkbaar, maar “oorlogstoerisme” is een serieus fenomeen in de 21ste eeuw, ook in ons Noorderland. Je hoeft niet helemaal naar de invasiestranden van Normandië af te reizen om iets te ervaren van wat zich tussen ’40-’45 heeft afgespeeld. Ook dicht bij huis valt van alles te ontdekken.
Uniek overnachten: het Seinhuisje op Terschelling
Wadden in oorlogstijd
Zo hebben de vier Friese Waddeneilanden recent nauw samengewerkt in het project Waddengebied in de Oorlog en er, dankzij financiële steun en een legioen vrijwilligers, voor gezorgd dat veel oude Duitse bunkers voortaan toegankelijk zijn voor het grote publiek. Als een groot, ondergronds geheim waar plots de spot op is gezet.
Voormalige militaire verdedigingswerken werden kort na de oorlog massaal gesloopt, dichtgemetseld of onder zand bedolven, maar kwamen de laatste jaren weer aan de oppervlakte dankzij de hernieuwde belangstelling voor deze periode uit de geschiedenis.
Wat de eilanden met elkaar gemeen hebben is hun strategische positie in de Atlantikwall, de nooit afgebouwde verdedigingslinie die de Duitse bezetter tijdens WOII optrok van Noorwegen tot aan de Frans-Spaanse grens. De Atlantikwall moest een geallieerde invasie voorkomen en bestond uit een aaneenschakeling van kustbatterijen, versperringen, kanonnen en mijnenvelden, over een totale lengte van ruim 5000 kilometer.
De eilanden waren ook als geheel Sperrgebiet (verboden terrein), waarmee in één klap het toerisme wegviel en gemeenschappen volledig geïsoleerd raakten van de buitenwereld. Bovendien moesten de eilanders met lede ogen toezien hoe hun stranden en duinen ontoegankelijk werden, en volgebouwd met militaire objecten.
Meer lezen
Verder lezen? Het volledige verhaal over de bunkers op Terschelling verscheen in de nieuwe Waddenspecial van Noorderland. Deze speciale editie is nu te koop via onze webshop en ligt nog tot 16 mei 2023 in de winkels. In deze editie staat het Nederlandse Waddengebied centraal: we sommen de allerleukste adressen van de Waddeneilanden op, bezoeken de Groningse regio Oldambt en ontdekken de big five van het Wad. Dit – en nog veel meer – lees je nu in de Waddenspecial!
