Zo bouwden twee Groningers in 1911 hun eigen vliegtuig

Een vliegende droom uit Helpman

Het was 1910 toen de jonge Emile de Schepper in het toenmalige dorp Helpman een vliegshow bijwoonde. Terwijl Belgische aviateurs hun toestellen de lucht in stuurden, raakte hij betoverd door de nieuwe wereld van de luchtvaart. Terug in de biljartfabriek van zijn vader besloot hij het onmogelijke te proberen: een eigen vliegtuig bouwen.

Voor de bouw kreeg De Schepper hulp van monteur Hubert Hagens, die ervaring had bij aviateur Jan Olieslagers en motorenfabrikant Anzani. Samen maakten ze de Helpman 1. Het toestel leek op de Franse Blériot XI, maar werd volledig in Groningen gebouwd – van houten frame tot zelfontwikkelde vijfcilindermotor. In het voorjaar van 1911 was het zover: het vliegtuig steeg daadwerkelijk op vanaf een veld bij Ubbena, net over de Drentse grens. Daarmee was het een van de eerste vliegtuigen die in Nederland ontworpen en gebouwd werd.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

De korte vlucht van de Helpman 1

De euforie was van korte duur. Nog datzelfde jaar verongelukte het toestel bij Wassenaar toen een windvlaag de machine deed kantelen. Piloot Adriaan Mulder overleefde ternauwernood; het vliegtuig was echter verloren. De Helpman 1 werd nooit herbouwd: investeerders zagen geen toekomst in een Groninger vliegtuigindustrie. Alleen de propeller bleef bewaard, een stil aandenken dat tot op de dag van vandaag bij familie De Schepper aan de muur hangt.

Toch verschenen er later in 1911 meer luchtvaartprojecten in Groningen, zoals de Veendam 1 van Willem Reinders en de Goupy-tweedekker van Sieb Koning. Samen vormen ze een vergeten hoofdstuk van de Nederlandse pioniersluchtvaart, geboren uit pure nieuwsgierigheid en durf.

Bekijk ook

Word abonnee: profiteer nu van extra korting op Noorderland | Noorderland

Ontvang dit najaar extra veel korting op een abonnement op Noorderland en laat je inspireren door de mooiste verhalen uit én over het noorden.

Een nieuwe Helpman 1

Meer dan een eeuw later krijgt het verhaal van de Helpman 1 een vervolg. In een loods aan de Peizerweg in Groningen werkt Herman Kuis met een groep vrijwilligers aan een replica van het oorspronkelijke toestel. Ze gebruiken oude foto’s als leidraad, bouwen eerst proefmodellen en hopen in 2026 een vliegende versie af te hebben. Daarmee keert het eerste Groninger vliegtuig letterlijk terug in de lucht – een bijzonder eerbetoon aan de makers van toen.