Groeten uit Groningen: zo zag de provincie er vroeger uit

Een verhaal in beelden

In oude ansichtkaarten uit Groningen lijkt het soms net alsof de tijd heeft stilgestaan: eenzelfde straat, dezelfde gevels, hetzelfde uitzicht over het water. Maar op andere plekken is de verandering onmiskenbaar: verdwenen gebouwen en een ander ritme van leven. Samen vormen ze een reis door het Groningen van toen én nu – we nemen je mee.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Midwolda – dorp van statige boerderijen

Iedereen die Midwolda weleens heeft bezocht weet: hier vind je nog prachtige herenboerderijen, een restant uit de tijd van de Graanrepubliek. Veel van het oude straatbeeld is bewaard gebleven; de sfeer van vroeger hangt hier nog tussen de lindebomen en oprijlanen. Zo staat aan de rand van het dorp de Ennemaborg fier overeind, nog altijd herkenbaar als op de ansichtkaarten van toen. Tegenwoordig is het een prachtige plek om te wandelen – een lommerrijk landgoed waar natuur en geschiedenis elkaar ontmoeten.

In boerderij Hermans-Dijkstra, ooit een imposante herenboerderij, kun je nu overnachten of aanschuiven voor een vier- of vijfgangenmenu. En wie simpelweg door Midwolda rijdt, ziet onderweg nog andere prachtige villa's en boerderijen.

Kanaaldorpen – langs het water van toen

In dorpen als Stadskanaal, Veendam, Nieuwe Pekela en Oude Pekela bepaalt het kanaal nog altijd het beeld. Waar nu auto’s rijden, trokken vroeger paarden de schepen voort over het jaagpad. Op sommige plekken reed er zelfs een paardentram langs het water, die dorpen met elkaar verbond.

De kanaaldorpen ontstonden door de afgraving van turf in de Veenkoloniën. Het netwerk van kanalen en wijken vormde de basis voor de ontginning van het land, en bleef daarna belangrijk voor scheepvaart en afwatering. Langs die rechte lijnen groeiden dorpen met een bonte mix van boerderijen, fabrieken en woningen. Sommige gebouwen vind je nog in het straatbeeld terug, zoals de kapiteinswoningen in Nieuwe Pekela. Andere markante gebouwen, zoals sociëteit Veenlust in Veendam, zijn inmiddels verdwenen.

Appingedam – stad aan het water

Het middeleeuwse stadje Appingedam ademt geschiedenis. Nog altijd trekken de beroemde hangende keukens bezoekers naar de grachten, met hun uitzicht op eeuwenoude panden, bruggen en het rustige water.

Niet alles is nog oud in Appingedam – in het centrum bevindt zich een modern winkelcentrum en hier en daar steken nieuwe gebouwen af tegen oude gevels. Toch is er ook veel bewaard gebleven. Wie vandaag de dag de Dijkstraat inkijkt vanaf de hoek bij de Primera, ziet vrijwel hetzelfde straatbeeld als 100 jaar geleden – alleen de klompen en lange jurken ontbreken.

Wierdedorpen – hoogtepunten in het landschap

In het Hogeland van Groningen liggen wierdedorpen als kleine tijdcapsules in het open land. De bekendste zijn misschien wel Ezinge en Niehove, waar de middeleeuwse kerken nog altijd als herkenningspunten boven het landschap uitsteken. Wie rondom de kerk van Niehove wandelt, ziet hetzelfde beeld als eeuwen geleden – hoewel de molen inmiddels is verdwenen.

Ook in Ezinge waan je je terug in de tijd. De huisjes naast de kerk, de poort naar het kerkhof – ze zijn nog bijna precies zoals ze ooit waren. En iets verderop staat de Allersmaborg, nog steeds fier aan de rand van het dorp. Vandaag de dag kun je er prachtig wandelen, tussen de bomen en het water.