Lifestylemagazine over Noord-Nederland

Feit of fabel: vergeten eekhoorns waar ze hun noten verstoppen?

Het is een bekend tafereel in de herfst: een eekhoorn die haastig een noot begraaft, even om zich heen kijkt en dan met een sierlijke sprong weer verdwijnt. Maar hoe slim is het eigenlijk om zijn wintervoorraad te verstoppen? Weet hij maanden later echt nog waar hij al die nootjes heeft gelaten? De redactie van Noorderland zocht het uit.

Eekhoorns verstoppen hun noten voor de winter

IJverige planners

In de herfst zijn eekhoorns op hun actiefst. Terwijl het bladerdek verkleurt, leggen ze hun wintervoorraad aan: noten, eikels, zaden en af en toe een paddenstoel. De eekhoorn verspreidt zijn buit over honderden kleine opslagplaatsen. Dat lijkt inefficiënt, maar is juist slim bedacht: zo raakt hij nooit alles tegelijk kwijt als een ander dier zijn voorraad ontdekt. Bovendien zorgt die verspreiding voor beweging in het bos: overal waar een eekhoorn iets begraaft, wordt de bodem losgemaakt en belucht.

Een geheugen als een kaart

Onderzoekers ontdekten dat eekhoorns hun noten niet op goed geluk terugvinden. Ze gebruiken hun ruimtelijk geheugen – alsof ze in hun hoofd een soort kaart bijhouden. In een experiment begroeven wetenschappers noten vlak bij de echte verstopplekken van eekhoorns, maar in 86 procent van de gevallen vonden de dieren tóch hun eigen voorraad terug. Ze herkennen dus niet de geur van hun noot, maar de plek zelf: herkenningspunten als bomen, stenen of boomwortels helpen hen de juiste plekken te onthouden, zelfs onder een pak sneeuw. En mocht de sneeuw het landschap veranderen, dan vertrouwen ze op hun gevoel voor afstand en richting.

Eekhoorn. Foto: Adobe Stock

Slimmer dan je denkt

Dat geheugen wordt geholpen door hun opmerkelijke organisatievermogen. Eekhoorns sorteren hun buit: intacte noten worden verder weg verstopt dan kapotte, en ze groeperen verschillende soorten vaak bij elkaar: een soort natuurlijke voorraadkast. De dieren wegen zelfs risico’s af: wat snel bederft, blijft dichtbij, wat lang houdbaar is, verdwijnt verder het bos in.

Vergeten… met gevolgen

Toch vindt de eekhoorn niet alles terug, en dat is maar goed ook. De vergeten noten en eikels kunnen ontkiemen en uitgroeien tot jonge boompjes. Zo draagt de vergeetachtigheid van de eekhoorn bij aan de verjonging van het bos. Hij onthoudt dus het grootste deel van zijn verstopplekken, maar juist de paar die hij vergeet, zorgen ervoor dat er in het voorjaar nieuwe eiken groeien.

Natuur
  • Wetenschap In Beeld, Natuurwijzer, Max Vandaag
  • Adobe Stock