De grauwe kiekendief: een zeldzame vogel op de Groningse akkers

Een indrukwekkende jager

Met zijn slanke gestalte en wiegende vleugelslag lijkt hij meer op een sierlijke stern dan op een roofvogel: de grauwe kiekendief. In het voorjaar keert hij terug uit Afrika om in Nederland te broeden, voornamelijk in het open akkerland van Noordoost-Groningen. Daar zweeft hij laag over het land op zoek naar veldmuizen, jonge zangvogels of een sappige sprinkhaan. De kiekendief is een stille jager: elegant, lichtvoetig en dodelijk trefzeker.

Zijn wetenschappelijke naam Circus pygargus verwijst naar zijn spectaculaire vlucht. ‘Circus’ komt van het Griekse kirkos: cirkelaar. ‘Pygargus’ betekent zoiets als ‘met een witte romp’. Een naam die klinkt als een danspas – en dat is precies wat hij uitvoert, hoog boven de velden.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Bekijk ook

5 dingen die je nog niet wist over de scholekster | Noorderland

Met z'n zwart-witte verenkleed en feloranje snavel is de scholekster een vogel die je niet snel over het hoofd ziet. Hoe goed ken je deze kustbewoner?

Grauwe kiekendieven spotten

De grauwe kiekendief is de kleinste van de vier kiekendieven in Nederland en valt op door zijn gratie en slimme jachttechniek. Het mannetje is blauwgrijs met zwarte vleugelpunten, het vrouwtje eerder onopvallend bruin met een witte stuit. Wie goed kijkt, telt aan de vleugel vier "vingers", een detail waarmee je hem kunt onderscheiden van de blauwe kiekendief, die er vijf heeft.

In het broedseizoen, mei en juni, kun je de grauwe kiekendief het beste spotten boven de akkers van Noordoost-Groningen. Zijn sierlijke vlucht, diepe vleugelslag en opvallende kleuren maken hem tot een waar spektakel voor wie geduld heeft.

Bedreigingen in binnen- en buitenland

De grauwe kiekendief is een langeafstandstrekker: hij overwintert in de savannes van Afrika ten zuiden van de Sahara. Zijn trekroute voert via Spanje of de Balkan, en hij vliegt het liefst op mooie dagen met een briesje in de rug. Daar in Afrika wacht hem helaas een uitdaging: pesticidengebruik en afname van geschikt leefgebied bedreigen zijn voortbestaan.

In Nederland wordt daarentegen hard gewerkt om de grauwe kiekendief te beschermen. De vogel staat op de Rode Lijst, wat ervoor heeft gezorgd dat nesten worden gemarkeerd en actief worden beschermd.

Grauwe kiekendieven broeden namelijk op de grond, vaak midden in een korenveld. Dat maakt ze kwetsbaar voor landbouwmachines, roofdieren en verstoring. Het resultaat van de actieve bescherming? In 2023 telde Nederland 62 broedparen, een voorzichtig herstel na een dieptepunt in 1985, toen er nog maar drie broedparen waren.