Zo speelden postduiven een belangrijke rol in de oorlog

Vliegende verbinding in oorlogstijd

In een tijd waarin radio’s kraakten, draden doorsneden werden en berichten gemakkelijk onderschept konden worden, bleken postduiven verrassend betrouwbaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden tienduizenden van deze vogels ingezet door alle strijdende partijen. Hun missie? Belangrijke informatie overbrengen, soms vanaf schepen midden op zee of diep in vijandelijk gebied. Omdat ze nauwelijks op te sporen waren, en niet afhankelijk van techniek, waren duiven een effectief communicatiemiddel – goedkoop, stil en vaak trefzeker.

Hoe vonden ze de weg?

Het klinkt bijna ongelooflijk, maar duiven vonden vaak feilloos hun hok terug, zelfs als dat zich tientallen kilometers verderop bevond. Hoe dat kan? Goede training en instinct. Een duif kan enkel terugvliegen naar een plaats waar hij eerder geweest is. Daarom werden ze van tevoren gehouden op militaire posten of schepen, zodat ze tijdens missies de weg terug wisten te vinden. Sommige Britse duiven, die boven Nederland werden losgelaten, vlogen moeiteloos helemaal terug naar hun thuisbasis in Engeland.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Hun navigatievermogen is een wonderlijk samenspel van factoren: ze gebruiken het magnetisch veld van de aarde, de stand van de zon, herkenningspunten op de grond en een bijzonder ontwikkeld reukvermogen. Geen kompas, geen GPS — puur natuur!

Gevleugelde helden

Sommige postduiven groeiden uit tot ware oorlogshelden. Zoals GI Joe, die in 1943 op het nippertje een bombardement op een Italiaans dorp wist te voorkomen en zo honderden levens redde. Of William of Orange, die onder barre omstandigheden gegevens overbracht tijdens de Slag om Arnhem, na een vlucht van bijna 500 kilometer.

Bekijk ook

5 dingen die je nog niet wist over de duif | Noorderland

Duiven: je vindt ze in verschillende soorten en maten in de stad, op het platteland en in je achtertuin. Hier zijn vijf leuke weetjes over de duif.

Gevaarlijk en verboden

Dat de Duitse bezetters het militaire belang van de postduif inzagen, blijkt uit de strenge maatregelen die ze namen. In bezette gebieden werden postduiven verboden. In 1942 werd zelfs bevolen dat alle duiven moesten worden gedood. Wie weigerde, riskeerde dwangarbeid of erger. Toch hielden sommigen hun duiven in het geheim. Dankzij die stille dapperheid van burgers konden na de oorlog de duivenpopulaties snel worden hersteld.

Waarom niet gewoon de radio?

Hoewel draadloze communicatie al bestond, hadden postduiven een aantal voordelen. Radio’s waren kwetsbaar voor storingen, kostbaar en makkelijk af te luisteren. Duiven daarentegen waren snel, goedkoop en konden meer informatie meedragen dan men zou denken. Aan hun poten konden microfilms, kaarten en zelfs foto’s worden bevestigd – ideaal voor spionage. Het Britse leger gebruikte de vogels dan ook veelvuldig, onder meer door ze mee te sturen met bommenwerpers of torpedoboten die geen radio mochten gebruiken.

De vergeten troepenmacht

In totaal trainden alleen al de Amerikanen zo’n 54.000 duiven voor militaire inzet. De Britse Carrier Pigeon Service werkte met duizenden duivenmelkers langs de kust. En ook in Nederland waren er mensen die, onder grote risico’s, hun duiven bleven verzorgen.