Lifestylemagazine over Noord-Nederland

“Huiskamer” van de Waddenzee: gloednieuw Werelderfgoedcentrum nu geopend

Misschien dringt het besef niet altijd goed door, maar “onze” Waddenzee staat op gelijke hoogte met andere, wereldberoemde natuurwonderen zoals het Great Barrier Reef in Australië en de Amerikaanse Grand Canyon. Zo’n unieke plek op aarde verdient een waardige residentie. Die is er nu. Het WEC, Werelderfgoedcentrum Waddenzee, in Lauwersoog opende gisteren de deuren. Noorderland kreeg vast een voorproefje.

Werelderfgoedcentrum

Zoveel meer dan dat

Als volleerde daggidsen loodsen curator Sander van Dijk (‘verantwoordelijk voor de inhoud’) en brandmanager Lianne Lugies (‘de identiteit en uitstraling van het WEC’) ons door de haarvaten van het complex.

Eigenlijk kunnen de twee veel eenvoudiger vertellen wat het WEC allemaal níet is. Geen museum. Geen bezoekerscentrum. Ook geen aquarium. Het nieuwe thuis van Zeehondencentrum Pieterburen natuurlijk, maar het WEC is nog zoveel méér dan dat. Een attractie met een goed verhaal, ontmoetingsplaats voor iedereen met een warm hart voor de Wadden. Daar waar natuur, wetenschap en educatie zijn samengebald.

Je zou het de “huiskamer” kunnen noemen van de Waddenzee, ‘s werelds grootste, aaneengesloten getijdensysteem met zand- en wadplaten. 

Het nieuwe Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog. Foto: Tjeerd Visser

Forum van de Wadden

Het hagelnieuwe visitekaartje van de Waddenzee imponeert. Het WEC, met z’n brede blauwe loper voor voetgangers, is dan ook een niet te missen fenomeen in Lauwersoog. Bij binnenkomst in de hal waar winkel-, bibliotheek- en restaurantmeters hoge tribunetrappen flankeren, dringt de gelijkenis met Gronings Forum zich op.

De overeenkomsten met de drukbezochte hotspot van Stad zijn dan ook groot: ook hier, in het roerige havengebied van Lauwersoog, kunnen bezoekers straks spelenderwijs leren, ontdekken en beleven. Wie binnenstapt in de wondere wereld van het WEC dompelt zich direct onder in alles wat met het Wad te maken heeft.

Veelzeggende locatie

De locatie aan het voeteneind van de vaste wal is veelzeggend: op het snijvlak van de provincies Friesland en Groningen en met het vizier gericht op de Waddenzee, Schiermonnikoog en het Lauwersmeer.

Het was de Deense architecte Dorte Mandrup die tekende voor een eigenzinnige vormgeving, met oog voor het onderscheidend en historische belang van dit landschap. Die aandacht zie je in alles terug. Onder haar handen kreeg het Werelderfgoedcentrum Waddenzee ’n Scandinavische twist die zich onder meer vertaalde in de jas van hout, even sober als stoer. Meerpalen uit de Duitse havenstad Kiel kregen hier een tweede leven; vertimmerd tot het robuuste onderstel van de “Waddenmaquettetafel”, en verwerkt tot de beeldbepalende lamellen die de volledige glazen gevel bekleden.

Die lamellen hebben trouwens een dubbele functie; niet alleen filteren ze het daglicht dat hier door de hoge ramen binnenvalt, ze houden het kunstlicht ook bínnen. ‘Daar is over nagedacht,’ vertelt Lianne. ‘We zorgen bewust voor minder lichtuitstoot, heel belangrijk voor het Dark Sky Park, Nationaal Park Lauwersmeer, en voor onze hele omgeving.’ Met z’n looks past het gebouw in zijn omgeving, sinds op 20 april 2023 de eerste paal de grond in ging. Die symbolische eer was weggelegd voor Sanders dochter: ‘Een mooi moment,’ memoreert hij. ‘Vooral omdat zij als jonge generatie de toekomst van dit gebied symboliseert.’ 

Zeehond. Foto: Adobe Stock

Platform voor maatschappelijke discussie

Hoe ziet die toekomst eruit? Wat is nodig om dit internationaal erkende gebied te behouden voor onze (achter)kleinkinderen? En wat kun je daar zelf aan bijdragen? ‘Het gaat erom welke keuzes je maakt,’ zegt Sander van Dijk. ‘Het WEC wil een platform voor die maatschappelijke discussie zijn. Dat doen we door met elkaar in gesprek te gaan, door het publiek uit te dagen en aan het denken te zetten.’

Hoe bewaren we de komende decennia de balans tussen ecologie en economie, hoe verhoudt de mens zich tot het werelderfgoed? Kunnen we onbegrensd met veerboten blijven pendelen? Hoe groot is de impact van toerisme op dit gebied? Deze en andere gewetensvragen spelen een centrale rol in het interactieve deel van het WEC: de Waddenzee Experience.

Slalommend op je weg omhoog – het voelt een beetje als “vals plat” – verken je als bezoeker de schil van het gebouw. Die is verdeeld over zes verschillende zijdes, met elk een eigen thematiek. Hier leer je dat in de Waddenzee nooit iets in beton gegoten is. ‘Juist dát is zo kenmerkend voor dit natuurgebied van wereldklasse,’ stelt Sander van Dijk. ‘Het is veranderlijk en voortdurend in beweging, er ligt letterlijk niets vast.’ Strand ontwikkelt zich gaandeweg tot duin, droogte en geulen wedijveren om hun plek, zelfs complete eilanden transformeren al “wandelend” van vorm en plaats. 

Verder lezen

Verder lezen? De volledige reportage over het Werelderfgoedcentrum (WEC) staat in de nieuwste voorjaarseditie van Noorderland. Deze is tot 13 mei 2025 te koop in de winkels en is ook gemakkelijk online te bestellen via onze eigen webshop. Voor deze editie spraken we met de Groningse zangeres Marlene Bakker, staan we uitgebreid stil bij 80 jaar vrijheid en liepen we het Pionierspad. Dit – en nog veel meer – lees je nu in ons nieuwste nummer.

Natuur
  • Tjeerd Visser, Adobe Stock