Geen vogelnestje maar heksenbezems in de boom: een bijzonder fenomeen uitgelegd

Heksenbezems

Heksenbezems zijn een opvallend verschijnsel in bomen – vooral zichtbaar in de winter en het vroege voorjaar, wanneer de bomen nog kaal zijn. Het zijn warrige, dichte kluwens van twijgen die als kleine nestachtige bollen in een boom hangen. Ze lijken misschien op oude en verlaten vogelnesten, maar het is iets heel anders: een natuurlijk fenomeen met een intrigerende oorsprong.

Chaos in de boom

Heksenbezems ontstaan door een verstoring in de groeicyclus van een boom, meestal veroorzaakt door een schimmel (bijvoorbeeld Taphrina betulina bij berken). Deze schimmel zorgt ervoor dat slapende knoppen plotseling massaal uitlopen, maar dan op een ongecontroleerde manier. In plaats van een paar normale takken, groeit er een wirwar van twijgjes uit één plek – een soort botanische chaos dus.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Hoewel vooral berken gevoelig voor deze schimmel zijn, kunnen ook andere boomsoorten er last van krijgen, zoals eiken of elzen. Meerdere heksenbezems in één boom is dan ook geen zeldzaamheid, aangezien de schimmel zich gemakkelijk en snel verspreidt via sporen.

Een oude mythe

De term "heksenbezem" komt trouwens voort uit een oude volksmythe. Men geloofde vroeger dat heksen ’s nachts tijdens hun wilde tochten soms per ongeluk in de boom vlogen en hun bezem erin achterlieten – een geestige verklaring van de naam dus!

Schadelijk of niet?

Hoewel ze er misschien gek of onnatuurlijk uitzien, zijn heksenbezems meestal niet gevaarlijk voor de boom. Ze belemmeren de groei nauwelijks en vormen geen bedreiging voor de gezondheid van de boom. Sterker nog: ze zijn vaak een goede schuilplek voor allerlei insecten, vogels en kleine dieren. In ecologisch opzicht dragen ze dus bij aan de biodiversiteit.

Bekijk ook

Word nu abonnee voor slechts €9,99 per kwartaal | Noorderland

Nog geen abonnee van Noorderland? Profiteer nu van onze speciale voorjaarsactie: sluit een jaarabonnement af en betaal slechts €9,99 per kwartaal.

Snoeien of laten zitten?

Sommige mensen vinden heksenbezems storend of lelijk, vooral in sierbomen. Toch is het in de meeste gevallen niet nodig – of zelfs niet wenselijk – om ze te verwijderen. Zodra de boom weer bladeren krijgt,, verdwijnen ze grotendeels uit het zicht. Bovendien laat snoeien vaak wonden achter, waardoor de boom sneller vatbaar is voor ziektes of plagen.

Dus heb je een boom in je tuin met een of meer heksenbezems? Laat ze lekker zitten. Ze horen bij de natuurlijke charme van de boom. En wie weet: misschien komt er ooit nog een heks op zoek naar haar vergeten bezem...