De Snoepwinkel van Opa Jan in Appingedam: 'Het roept veel herinneringen op'

Terug naar toen

Een schuimblok dat smelt op je tong. Het genot van een suikerhard stroopsoldaatje. Het zachte bijten in een sneeuwbol en dan de troost van de karamel die zich langzaam in je mondholte verspreidt. Een knapperig, rood gestreept kaneelkussentje met binnenin die heerlijke mix van basterdsuiker en kaneel.

Het is soms jaren geleden dat je zulk snoep at en toch kun je, ook als je allang geen kind meer bent, de smaak nog oproepen. En misschien wel meer de herinnering die daarbij hoort. Hoe je met een paar munten zakgeld in je hand koortsachtig de glazen snoeppotten afspeurde, wikkend en wegend over wat je zou kiezen. Of hoe je met zwembadnatte haren, nog rillend van het water, in een puntzak vol snoep graaide naar Jamaica’s, trekdrop of zoethout.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Het zijn dan ook niet alleen kinderen, maar even zoveel ouderen die soms meermaals per week de oud-Hollandse Snoepwinkel van Opa Jan aan de Dijkstraat in Appingedam bezoeken. Buiten worden op een krijtbord de zoete lekkernijen al aangekondigd: boterboontjes, duimdrop, stroopsoldaten, bokkevet, haverstro, ulevellen, zijdebonbons. 

Beladen verleden

Zal de jonge Maurits Herman Nieweg (1926-1943) óók ooit hebben genoten van een toverbal, een stukje zoethout of een zuurstok? Op de gevel van de snoepwinkel prijkt een schildering van Maurits als kind: viool onder zijn kin, kniekousen, gepoetste schoenen. 

Hij werd geboren in het pand aan de Dijkstraat 36, waar zijn ouders op de benedenverdieping een schoenenzaak runden. Struikelstenen op de stoep getuigen van zijn korte leven: slechts 16 jaar werd hij. Op 20 maart 1943 vond Maurits samen met zijn moeder en oma de dood in kamp Sobibor. Zijn vader was al eerder naar Auschwitz gebracht; ook hij overleefde dat niet.

Wie langs nummer 36 loopt, kan niet om de beladen geschiedenis heen. Niet alleen de schildering, ook een gedenkplaat op de gevel eert de schoenmakersfamilie. Vastgoedondernemer Jan Nieuwenweg, eigenaar van het pand, zorgde ervoor dat deze gedenktekens er kwamen, zodat de familie Nieweg nooit vergeten zouden worden.

Als Maurits een ander lot beschoren was, had hij het misschien wel prachtig gevonden dat de schoenenwinkel, waar het destijds geurde naar leer en lijm, tegenwoordig 80 soorten snoep herbergt. Hij had na het vioolspelen naar beneden kunnen rennen om een kaneelkussentje of een dropje uit een van de glazen potten te halen.

Bekijk ook

Joris ten Have: 'Orgeldraaier word je niet zomaar even' | Noorderland

Laat Joris ten Have uit Drenthe maar draaien: De jongste beroepsorgelman van Nederland kleurt het straatbeeld van menig centrum.

In oude glorie hersteld

In de fraai gedecoreerde etalage prijken antieke speelgoeddieren met een houten slee, een nostalgisch blik King-pepermunt en een Meccano Eiffeltoren. Achter de toonbank zij aan zij tientallen potten snoep. In de houten kasten vinden nostalgische speelgoedaapjes en teddyberen een onderkomen tussen verpakte lekkernijen. Op de toonbank een ouderwetse kassa. Zelfs de lichtknopjes zijn nog van zwart bakeliet. 

Het is alsof je een lang vervlogen tijd binnenstapt, en tóch is de Snoepwinkel van Opa Jan gloednieuw. Jan Nieuwenweg kocht het pand een paar jaar geleden met de bedoeling het in oude glorie te herstellen. ‘Er zat hier net als vroeger een schoenwinkel, met een nieuwe pui. Toen die eruit ging en ik de leegstaande ruimte kocht, wilde ik de gevel graag herstellen zoals die er op een foto uit 1925 uitzag. Oude pandjes hóren bij de sfeer van het historisch centrum van Appingedam.’

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over de snoepwinkel in Appingedam lees je in de nieuwste editie van Noorderland, nu te koop in winkels in heel Nederland en te bestellen via onze webshop. In deze editie spraken we ook met kunstenaar Joost Doornik, proefden we in Stad Knol's Koek en beklommen we de Martinitoren, uitgeroepen tot de mooiste kerktoren van Nederland. Daarnaast gingen we langs de oudste winkels van het noorden. Dit – en nog veel meer – lees je nu in onze nieuwste editie.