/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2F2025%2F02%2FeozpJjv0AdLUP91739799394.jpg)
IJsvogels
Met hun felblauwe rug, oranje borst en razendsnelle duikvluchten zijn ijsvogels een lust voor het oog. Deze kleine, exotisch ogende vogels lijken bijna niet thuis te horen in het Nederlandse landschap, en toch kun je ze hier steeds vaker spotten. Langs heldere beekjes, rivieren en meren zitten ze vaak geduldig op een tak, wachtend op het perfecte moment om als een levende speer het water in te duiken op zoek naar een visje. Met zo’n naam zou je verwachten dat ze prima met winterse kou overweg kunnen, maar niets is minder waar: ijsvogels hebben juist een hekel aan ijs!
Een vogel die ijs vermijdt
Als het water waarin ze jagen bevriest, hebben ijsvogels een serieus probleem. Omdat ze standvogels zijn en het liefst in hun vertrouwde omgeving blijven, is uitwijken naar een warmere plek vaak geen optie. Vooral mannetjes zijn extra kwetsbaar, omdat zij het hele jaar door hun territorium bewaken. Door hun kleine lichaam kunnen ijsvogels maar een korte tijd zonder voedsel, waardoor ze bij langdurige kou snel het loodje leggen. Ze zijn afhankelijk van meerdere gevoelige factoren: voldoende visrijk, open water om te jagen en steile wanden om in te broeden. Een lange vorstperiode overleven ze vaker niet dan wel.

De gevolgen van een strenge winter
Dit zagen we bijvoorbeeld in de winter van 2017-2018, toen bijna de helft van de Nederlandse ijsvogels verdween door voedselgebrek. Gelukkig kunnen ze zich snel voortplanten als de omstandigheden verbeteren, waardoor de populatie zich na een zachte winter vaak herstelt. Desondanks blijft het belangrijk om tijdens strenge winters open waterplekken te behouden, zodat deze prachtige vogels ook in barre tijden een kans hebben om te overleven.
Wil je de ijsvogel een handje helpen in koude periodes? Zorg dan dat er open water beschikbaar blijft, bijvoorbeeld door een wak in een vijver of beek open te houden. Zo geef je deze prachtige, maar kwetsbare jagers een betere kans om de winter door te komen.
- Roots, Natuurzin, Vogelbescherming Nederland
- Adobe Stock