Ontdek het Bargerveen in Drenthe: 'Het is hier ieder seizoen anders'

Verstilde sfeer

Op een koude, winterse namiddag vult een bijna verstilde sfeer de lucht. Boswachter Erik Bloeming (54) komt aanlopen met een verrekijker om zijn hals en grijpt deze vrijwel direct na onze ontmoeting. Terwijl we in gesprek zijn, wijst hij op een gans die overvliegt en duidelijk zijn aanwezigheid laat horen. Volledig gefocust op de gans lijkt hij helemaal op te gaan in het moment. ‘De stilte is hier elk seizoen anders,’ begint hij. Waarna een voelbare stilte valt. Het landschap wordt goed door hem gescreend, gevolgd door een diepe zucht. ‘Als je hier in de vroege ochtend, of zoals nu in de namiddag, komt, word je verrast door een enorm kabaal van wilde zwanen en de toendrarietgans. Vooral die laatste komt hier graag.’ 

Dauwige stilte

In een rustig gelegen restaurant aan de rand van het natuurgebied vertelt schrijver en kunstenaar Peter Veen (72) over zijn ervaringen in het Bargerveen en hoe dit hem inspireert. Hij wandelt er namelijk regelmatig en is ervan overtuigd dat je stilte op verschillende manieren kunt ervaren. ‘Je hebt de stilte van ’s ochtends vroeg, als de wereld nog niet helemaal wakker is. Het is dan “dauwig”, een koele stilte. En je hebt de rust vlak voordat het gaat regenen of onweren, wat bijna een spannende sfeer heeft.’

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Juist doordat je het op verschillende manieren kunt beleven, heeft het allemaal wel wat bijzonders. ‘In de avond na zes uur is het heel rustig. Hoe later, hoe stiller,’ zegt de schrijver/kunstenaar gepassioneerd terwijl zijn ogen afdwalen naar buiten. Naar daar, waar je zijn woorden pas echt kunt begrijpen. Na het gesprek brengt een wandeling door het natuurgebied met boswachter Erik Bloeming de woorden van de schrijver tot leven.

Winters landschap

Wanneer de laatste zonnestralen de duisternis verwelkomen, vliegt er weer een gans over, die luid gakkend de stilte overstemt. Het is alsof de rust van de vallende avond de zwaarte van gedachten meeneemt als het dier vervaagt in de koele winterse wolken. De zon verdwijnt verder achter de bomenrij, terwijl de lucht zachtroze kleurt. ‘Ze zoeken een slaapplaats op,’ zegt boswachter Erik terwijl hij verwonderd om zich heen kijkt. Erik vertelt dat hij een groot vogelliefhebber is.

Met een grijns op zijn gezicht vertelt hij dat hij hier al lang rondloopt, maar niet vaak meer wordt verrast door zulke diepe stiltes als nu, in het winterseizoen. ‘Straks vliegen de ganzen uit en daarna is het in één keer he-le-maal stil. Dan wordt er niet meer gezongen in de winter, dat verschil merk je heel erg. Dan sta je in een landschap waarvan je denkt: daar leeft niks. Dat gevoel, die rust, dat doet echt wat met je.’

Met kletsnatte voeten banen we ons een weg door veenmos. Er heerst een stille, bijna serene rust en we houden allebei onze mond. In dit gebied omarm je dit soort momenten en zijn woorden overbodig. Je vóelt de geschiedenis, de talloze verhalen. En die verhalen krijgen op deze plek bezieling. 

Meisje uit het veld 

Om een beter beeld te krijgen bij deze geschiedenis, ontmoet ik Johanna Maria Gustin Lubbers – maar volgens haar gewoon Jo. Ze is geboren in een veenhuisje midden in ‘het veld’, zoals ze het zelf noemt. De dame van 83 straalt ondanks haar leeftijd een frisse energie uit. Over haar jeugd in het veld spreekt ze graag, maar wel op een krachtige, bijna vastberaden toon. Dit doorzettingsvermogen heeft ze van huis uit meegekregen; een jeugd in het veen was niet gemakkelijk. De omstandigheden waren zwaar, het is een afgelegen gebied en het was hard werken. ‘Tja, wat moet ik zeggen. Je went eraan. Het leven was gewoon zo…’

En de stilte? Er verschijnt een glimlach op haar gezicht. Gevolgd door zacht gegrinnik. ‘De stilte voelt voor mij heel normaal, ik weet niet beter.’ Praktisch als ze is – een eigenschap die diep verankerd is in haar leven op het veen – beschouwt ze het leven simpelweg als iets wat je stevig aanpakt. ‘Er was altijd werk te doen,’ en wederom klinkt een zacht lachje. ‘Van jongs af aan leerde je om met beide benen op de grond te staan. Je moest het gewoon doen.’

Meer lezen

Verder lezen? Het volledige verhaal over het Bargerveen staat nu in de nieuwste wintereditie van Noorderland, nu te koop in winkels in heel Nederland en te bestellen via onze webshop. In deze editie spraken we met Lenie 't Hart en Roxane Knetemann, verbleven we op een week op een onbewoond Waddeneiland, liepen we langs de ruige randen van het nieuwe Ziltepad en staan we stil bij de Friese stormvloed van 1825. Dit – en nog veel meer – lees je nu in onze nieuwste editie.