Tekst en foto: Hans Knijff
Duizenden jongeren uit heel Nederland hebben in Frederiksoord de Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouwschool gevolgd. Het dorp noemde hen spottend “tuinhazen”. Toen de school in 2005 na 121 jaar de deur moest sluiten, raakten de gebouwen in verval. De enorme tuin werd in recordtempo overwoekerd. Nu zijn de tuinhazen terug om de unieke tuin nieuw leven in te blazen.
Het loof van de aardappelen, wortels en uien schiet de grond uit. Het is groeizaam weer, dus wat wil je ook. Logisch ook dat dit “de hutspothoek” van de tuin wordt genoemd. Een paar meter verderop is vrijwilliger Wanda citroenmelisse aan het verspenen. Vanuit het kassencomplex achter haar klinkt het aanhoudende, schelle kraaien van een haan. Net wanneer het dier zich eindelijk stil houdt, breekt de zon door de wolken. Het lijkt het startsein voor een groepje bezoekers, dat aan de andere kant van de moestuin aan een avontuurlijke wandeltocht begint. Het viertal loopt met telefoons in de hand, met daarop een app die hen onderweg van weetjes voorziet. Een groep musjes fladdert opgewekt voor hen uit.
School met een rijk verleden
Welkom in de Tuinbouwschooltuin in Frederiksoord. De tuin waar gedurende meer dan een eeuw vele duizenden leerlingen van de Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouwschool het geleerde in praktijk brachten. Amper tien jaar geleden had niemand zelfs in zijn wildste fantasie kunnen bedenken dat hier anno 2022 opnieuw getuinierd zou worden; dat de Tuinbouwschooltuin andermaal tot leven zou komen en stap voor stap een steeds breder publiek zou trekken. De sinds 2005 gesloten school zelf kreunde toen onder het verval en de aangrenzende tuin was een overwoekerde woestenij. Maar dat is in hoog tempo aan het veranderen. Het maar liefst zeven hectare grote complex, in hartje Frederiksoord, heeft behalve een rijk verleden nu opeens ook weer een toekomst.
Bij de naam Frederiksoord denk je al gauw aan de Koloniën van Weldadigheid. De eerste van in totaal zeven koloniën werd hier, in Zuidwest-Drenthe, in 1818 gesticht naar een idee van generaal Johannes van den Bosch, die dak- en werklozen uit de verarmde steden naar Drenthe dirigeerde. Deze “paupers” werden op het boerenland aan het werk gezet. In ruil daarvoor kregen ze onderdak; voor de kinderen werden scholen geopend. Het sociaal experiment wordt nu gezien als voorloper van de verzorgingsstaat, een van de redenen waarom Unesco de Koloniën van Weldadigheid vorig jaar een plek gaf op haar Werelderfgoedlijst.
Meer lezen
Verder lezen? Het volledige verhaal over de Tuinbouwschooltuin vind je in Noorderland 2022-6. Dit nummer is nu te koop in de winkel en in onze online webshop. In dit nummer bezochten we de Piloersemaborg, ontdekten we een eeuwenoude ambacht in Harlingen en gingen we aan de slag met lekkere recepten uit het noorden. Dit – en nog veel meer – lees je nu in onze nieuwe editie!
