De Groningse kunstenaar Harry Arling bouwt al ruim 30 jaar “zijn” Kosmotroniks: ingenieuze en fantasierijke machines, gemaakt van plastic afval. Zijn bijzondere werk kent inmiddels veel liefhebbers en wordt omarmd door de kunstwereld. Niet alleen in Groningen, maar zelfs ook in Japan, worden de Kosmotroniks goed verkocht.
‘Wow, dit is écht gaaf!’ Twee tieners cirkelen rond de vitrines met Kosmotroniks, surrealistische fantasieobjecten, die nu staan opgesteld in het Groninger Museum. De Vuurtorentrein, een LuchtBootSurfer, een IJsschotsspringer, een WolkLoopBot, een Vliegende Robot. Hun moeder is inmiddels doorgelopen naar de schilderijen, maar de jongens blijven nog een tijdje dralen bij een indrukwekkend, rood gevaarte: Het Beest van Emmerschans. ‘Vet. Heel vet,’ constateert de ene jongen, de baard nog net niet in de keel.
Amper een kilometer verderop huist de Groningse kunstenaar Harry Arling (55), aan wiens brein dit ‘vette’ object ontsproten is. In een monumentaal, 9 meter hoog pakhuis schept hij zijn Kosmotroniks. Elke ochtend om vier uur sluipt hij de houten trap op naar zijn muisstille en helverlichte atelier, – ‘Denk om je hoofd!’ Hoe vaak Harry het niet al gestoten heeft. Op koude dagen kruipt de wind tussen de kieren, zijn de vloeren kil, maar het warme bed en wat extra slaap winnen het zelden van de bijzondere ideeën in zijn hoofd. Die staan te popelen om een uitweg te vinden. Onverstoorbaar werkt hij door, tot een uur of zeven als zijn zoontje Ben wakker wordt. ‘Ik breng hem naar school. Tegen de tijd dat ik hem weer ophaal heb ik al een hele werkdag achter de rug.’
Het beest van Emmerschans
In zijn atelier herbergt Harry een berg plastic afvalmateriaal en oude gebruiksvoorwerpen die hij in de loop der jaren verzamelde of van mensen kreeg. Van alles ligt er: een citruspers, een staafmixer, een föhn, een kettingkast van een fiets, verpakkingen van was- of schoonmaakmiddelen, een fototoestel of cassettedeck, modelbouwonderdeeltjes, waterpistolen, stukjes lego, pennen en petflesdoppen. Soms valt zijn oog ineens op iets wat er al heel lang ligt, maar past bij zijn idee. Ineens heeft het alles in zich om een “Kosmotronik” te worden. Een 5 liter verpakking met ruitenwisservloeistof bijvoorbeeld. Dát moest het motorblok van zijn Beest van Emmerschans worden. ‘Ik had op internet een filmpje gezien van een gerestaureerde Fiat recordauto ‘Het Beest van Turijn’ uit 1911: 300 pk en een topsnelheid van 187 kilometer per uur. De auto was één groot motorblok. Die motor gaf een enorm lawaai, de vonken en vlammen sprongen eruit, alsof je de duivel wakker schudde. Zoiets wilde ik ook maken als Kosmotronik,’ vertelt Harry passievol. Hetzelfde geldt voor een koeltas van supermarkt Nieuwe Weeme. Harry zag daarop een afbeelding van een beer op een ijsschots. ‘Ineens had ik het. Ik wilde een ijsschotsspringer maken, een Kosmotronik waar beweging in zat. Die staat nu ook bij de expositie in het Groninger Museum.’
Verder lezen? Het volledige verhaal over Harry Arling en Kosmotroniks verscheen in Noorderland 2021-8. Dit nummer is nu te koop in onze online webshop en in de winkels, zoals boekhandels en supermarkten. In dit nummer doken we onder andere de keuken in en maakten we heerlijke feestrecepten. Ook gingen we dansen in Stad, bezochten we natuurgebied het Hart van Drenthe en gingen we aan de slag met een mooi boeket van winterbloemen! Dit, en nog veel meer, lees je nu in de nieuwste editie van Noorderland.
Bron: Marloes de Moor | Beeld: Tjeerd Visser
