Dit artikel verscheen in Noorderland 2019-4.
Ze willen allemaal de mooiste van de veiling zijn, de modellen die vandaag “voor de klok” komen. Planten en bloemen in een spectrum van kleuren. Hoog op de steel, dik in de knop, zo knip- en plukvers als maar even kan. De charme spat eraf! Laat je betoveren tijdens een bezoek aan de wereld van Royal FloraHolland Eelde.
Nieuwe kopers in deze business of bezoekers die een rondleiding hebben geboekt; zo’n eerste keer kijken ze zonder uitzondering hun ogen uit. Het fascinerende schouwspel van geuren, kleuren, kijken, keuren én kopen begint in de afmijnzaal, het heilige der heiligen van de bloemenveiling, in de kop van Drenthe.
Als een beregend tuintje
De afmijnzaal heeft wel iets van een collegeklas. Marktkooplui, winkeliers, inkopers en grossiers zitten op een tribune aan tafeltjes van twee, hun koptelefoons op voor de meldingen van de veilingmeester. Wie kans wil maken op het beste en mooiste aanbod van de dag moet vroeg uit de veren: half zeven sharp start de klok. Vier dagen in de week. In het zicht van de kopers worden karren vol verse waar geshowd: een ware zee aan bloemen paradeert in rap tempo voorbij. Een hommage aan het groeiseizoen, met het aroma van een zojuist beregend tuintje. Fris en fleurig, één bloeiende oase. Hoe het werkt? Ja, dat is voor de meesten natuurlijk een weet in deze zaal. Maar voor debutanten die een kijkje mogen nemen is het vooral een geheimzinnig gebeuren dat zich volgens onbekende codes en spelregels voltrekt. Gelukkig hebben wij communicatie-
medewerker Jeanne de Vries, die ons rondleidt en de ins en outs van het veilingwezen als haar broekzak kent; 12 jaar lang was ze zelf veilingmeester in Eelde.
Karrenvrachten vol
‘Kijk, hier begint het,’ wijst Jeanne. Vanaf vier uur is het al business as usual in de distributie. De aanvoer van verse waar is dan weer in volle gang. Alles moet op z’n plek voor een nieuwe veildag. Elektrisch aangedreven “locs” met hele ritsen wagonnetjes erachter rijden letterlijk karrenvrachten vol snijbloemen, tuin- en kamerplanten naar hun plek van bestemming. Zodra de veiling start zoeven ze over hun eigen magneetbaan richting klok 1, 2 of 3 en na gedane zaken terug, voor de vervolgstappen van een ingenieus logistiek proces.
Het is een doorsnee aanbod deze donderdag: vanochtend komen 528 karren “voor de klokken”, zoals dat in vakjargon heet. De wagens sjezen hun rondjes door immense bedrijfshallen. Jeanne lacht als ze de verbazing ziet. ‘Het lijkt chaotisch,’ beseft ze, ‘maar hier zit wel degelijk een systeem in.’ Het is allemaal logica, alles heeft een vaste volgorde en plaats. Achter ‘Kijk, hier begint het,’ wijst Jeanne. Vanaf vier uur is het al business as usual in de distributie. De aanvoer van verse waar is dan weer in volle gang. Alles moet op z’n plek voor een nieuwe veildag. Elektrisch aangedreven “locs” met hele ritsen wagonnetjes erachter rijden letterlijk karrenvrachten vol snijbloemen, tuin- en kamerplanten naar hun plek van bestemming. Zodra de veiling start zoeven ze over hun eigen magneetbaan richting klok 1, 2 of 3 en na gedane zaken terug, voor de vervolgstappen van een ingenieus logistiek proces.
Het is een doorsnee aanbod deze donderdag: vanochtend komen 528 karren “voor de klokken”, zoals dat in vakjargon heet. De wagens sjezen hun rondjes door immense bedrijfshallen. Jeanne lacht als ze de verbazing ziet. ‘Het lijkt chaotisch,’ beseft ze, ‘maar hier zit wel degelijk een systeem in.’ Het is allemaal logica, alles heeft een vaste volgorde en plaats. Achter de bloemenveiling in Eelde gaat een perfect geolied team schuil en élk radertje weet wat het te doen staat.
Binnen een etmaal
Gisteren geplukt, binnen een etmaal in de winkel, op de markt of in bosjes bij de benzinepomp. Dat is het streven. Snijbloemen en planten worden aangeleverd door kwekers uit de noordelijke provincies, maar ook uit het westen van Nederland en een deel is import. Dat wordt ingevlogen vanuit onder meer Italië, Israël, Zimbabwe, Kenia en door een speciaal team uit dozen gehaald en op vers water met snijbloemenvoedsel gezet. Snelheid en de juiste temperatuur zijn geboden; snijbloemen gaan in Eelde onmiddellijk de koelcel in: een ruimte van 3000 vierkante meter die constant op 5 graden blijft. Voor planten is een aparte hal. Producten blijven er gekoeld in opslag tot het moment van veilen en worden, voordat ze de catwalk opgaan, eerst nog door keurmeesters beoordeeld op hun vers- en rijpheid, eventuele beschadigingen of ongedierte.
Een paar piekmomenten
‘Eelde is een kleine veiling,’ vertelt Jeanne. Hier verschijnen de bloemen en planten nog “live” voor de klokken. Maar in grotere veilinggebouwen zijn de logistieke stromen te lang geworden en wordt overgestapt op beeldveilen; dan zien aspirant-kopers alleen nog een foto van het product en informatie over de partij. In die situaties stappen handelaren ook vaker over op Kopen Op Afstand, ofwel KOA. Dan kun je je inkopen eenvoudig via internet doen, vanachter je eigen bureau. Omdat Eelde een kleinere vestiging is – dan bijvoorbeeld Aalsmeer – volstaan hier vier veildagen per week. Altijd klokslag half zeven, ‘maar in de week vóór Moederdag een half uur eerder.’ Dan barst het van de rode rozen. ‘Kwekers doen er dan echt een schepje bovenop, zodat de winkels vol liggen met mooie producten.’ Het zijn de traditionele piekmomenten in een jaar, zoals ook rond Valentijnsdag, Pasen en Kerstmis.
Een ochtendmens
‘Je moet wel een ochtendmens zijn voor dit werk,’ lacht Jeanne. Ze is het gewend, kwart voor zes ’s morgens is een vrij normale begintijd op het kantoor in Eelde. Na negen uur is het einde oefening. De kopers hebben haast, om op tijd hun winkel of kraam te kunnen openen, anderen pauzeren nog even in het bedrijfsrestaurant en degenen met een eigen box in Eelde zetten daar hun nieuwe assortiment klaar voor de kleine ondernemer die niet rechtstreeks van de veiling koopt. En dan allemaal lekker vroeg naar huis? Vergeet dat maar. De administratie wacht, contacten met kwekers, kopers. Alles wordt tot ‘t laatste groene blaadje opgeruimd en veegschoon opgeleverd. Karren moeten schoon en leeg, in de fustloods gaan alle kunststof bloembakken door de wasstraat, afval wordt verzameld zodat de boel weer netjes kan worden ingericht voor de volgende veildag.
De mooiste plaatsen
Terug naar de “collegebankjes” in de afmijnzaal: er zijn 280 stoelen waarvan ruim 200 elke week vast bezet door een harde kern van inkopers, veelal uit Noord-Nederland en Noord-Duitsland. De grootste kopers hebben de mooiste plaatsen en zitten in het midden (‘daar heb je het beste overzicht op de drie klokken’). De meesten hebben hun eigen stoel, ze loggen in en drukken op de koopknop als het bedrag hen aanstaat. De veilmeester opent met een beginprijs die net zo lang daalt tot iemand op de knop drukt (en in het verleden ‘mijn!” riep). De klok geeft aan tegen welke prijs een partij is ingekocht: bij bloemen per steel, bij planten per stuk. ‘Als je per se een voorraad nodig hebt vandaag, bijvoorbeeld voor een bruidsboeket, dan druk je sneller,’ licht Jeanne toe, ‘dan weet je zeker dat je het hébt. Afwachten kan een risico zijn.’ De meeste kopers laten zich niet verrassen, ze zijn dikwijls al een uur voor aanvang aanwezig. ‘Ze lopen rond, bekijken het aanbod en wéten wat er te koop is. De avond voor de veiling krijgen ze ook via de mail al een overzicht van het verwachte aanbod.’
Bloemen krijgen
Klaar met afmijnen? Dan is er nog de afdeling cash & carry in Euro Fleur Eelde, waar winkeliers ‘alles behalve bloemen’ kunnen kopen: variërend van inpakpapier, snijmesjes en knipscharen tot vazen, schalen en tuinstoeltjes. Jeanne zit zelf zeker dik in de ruikers elke dag? ‘Nou, dat valt tegen,’ bekent ze. ‘Wat niet verkocht is, wordt doorgedraaid en vernietigd.’ Ze lacht: ‘Het is heel gek eigenlijk. Ik ben gék op bloemen, maar krijg ze bijna nooit. Want in mijn omgeving zeggen mensen: joh, jij zit de hele dag al tussen de bloemen, dus die geef ik maar niet. Maar er is toch niks mooiers dan een fleurig, vers bosje?’
Bron: Jolanda de Kruyf | Beeld: Gert Tabak
