Tekst: Jolanda de Kruyf | Fotografie: Gert Tabak
Eeuwenoude bedehuizen domineren de Friese skyline. Bakens aan de horizon van grote bouwkundige én emotionele waarde. Door de sterk afnemende kerkgang dreigen die monumenten te verdwijnen. Daarom wordt op creatieve wijze gezocht naar nieuwe bestemmingen, zodat de kerken “levende stenen” in de gemeenschap blijven.
De kerk is van oudsher verbonden met de belangrijkste momenten in een mensenleven: geboorte, huwelijk, overlijden. Het gebouw zelf vormt ook vaak letterlijk het middelpunt van de samenleving, hoe klein die ook is. Elk zichzelf respecterend dorp heeft wel een kerk én een kroeg. Maar de realiteit is dat steeds meer van die monumentale gebouwen, van soms wel acht eeuwen oud, hun oorspronkelijke functie verliezen als gevolg van ontkerkelijking. Met die ontwikkeling ligt onherroepelijk ook verval en, in het ergste geval, zelfs sloop op de loer. Maar niet als het aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken ligt, want die beijvert zich al sinds 1970 voor het vinden van passende herbestemmingen.
Cultuurschat van Friesland
Even een paar cijfers. Friesland telt 770 kerken, waar- van 350 met de status rijksmonument. De Stichting Alde Fryske Tsjerken heeft er 49 in eigendom en legt het dagelijkse beheer als ook de invulling in vertrouwde handen van plaatselijke commissies; betrokken dorps- genoten die samen zorgdragen voor “hun” kerk. Dat werkt. Dankzij een eigen solidariteitsfonds en gezamenlijke spaarpot voor noodzakelijke restauraties blijven álle 49 kerken in gebruik. ‘We helpen en koesteren elkaar, vormen één grote familie,’ zegt directeur Gerhard Bakker.
Meer lezen? Het gehele artikel vind je in Noorderland nummer 8: bestel 'm hier.
